kultura
Heriotza
Agustin Ibarrola margolari eta eskultorea hil da
EITb media
93 urte zituela zendu da artista basauriarra, Galdakaoko Ospitalean. Bizitza osoa arteari lotuta, senideek azaldu dute azken egunera arte jardun duela inspirazio iturri emankorrarekin, lanean, Omako baserrian. Erakunde eta norbanako askok euren atsekabea agertu dute heriotza honen aurrean.
Dolua, euskal artean. Agustin Ibarrola zendu da, Basaurin jaiotako margolari eta eskultore ezaguna, 93 urte zituela, Galdakaoko Ospitalean. Asteazkenean erorikoa izan zuen, eta, ordutik, ospitalean egon da ingresatuta, gaur hil den arte.
Bere lan esanguratsuenen artean Omako Basoa dago, bere baserritik gertu dagoen baso bateko pinudian margotutako lana. Hain zuzen ere, duela aste gutxi ireki dute berriro lan hori, beste leku batean, semeak, EHUk eta Bizkaiko Aldundiak egindako zaharberritze lanari esker.
Bizitza osoa arteari lotuta, senideek azaldu dute azken egunera arte jardun duela inspirazio iturri emankorrarekin, lanean, Omako baserrian.
Hain zuzen ere, gaur Durangoko Museoan irekitzekoak ziren bere azken lanetako batzuk jasoko dituen erakusketa bat. 'Papera ardatz' erakusketan 1997tik 2022ra arte laborategian egindako tamaina ertain eta txikiko saioak bildu dituzte, baina, museotik adierazi dutenez, erakusketaren inaugurazioa bertan behera geratu da "bere memoria eta familiarekiko errespetuagatik". Erakusketa azaroaren 18an irekiko da, eta urtarrilaren 28ra arte egongo da zabalik. "Hau da Agustin Ibarrolari egin diezaiokegun omenaldirik onena" adierazi dute Museotik.
AGUSTIN IBARROLARI BURUZKO DOKUMENTALA
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzaren bozeramaileak Radio Euskadiko mikrofonoetan azpimarratu du "euskal kulturaren erreferentzia bat galdu" dela, nahiz eta artistak "artelanetan jarraituko duen". Gainera, gogorarazi du "ideologikoki konprometitua" izan zela: "Jarrera horixe erakutsi zuen gizarte honetan gertatzen ari ziren gauzen aurrean, lehenik diktaduraren aurka eta gero terrorismoaren kontra".
PCEko kide izan zen frankismoan, eta ondoren Ermuko Foroaren eta Aski Da!-ren sorkuntzan parte hartu zuen. Gainera, Rosa Diez babestu zuen UPyD alderdia sortu zuenean.
ETAren aurkako jarrera horren ondorioz jazarria izan zen, eta bere lanek erasoak jaso zituzten.
Ibilbide artistikoa
Oso gazterik, 50eko hamarkadan, arte garaikideari lotu zitzaion, eta orduan jaso zuen Arantzazuko basilikan parte hartzeko deia, baina, azkenean, bere murala ez zen gauzatu.
Equipo 57 taldearen sortzaile, Arte Ederren Merituaren Urrezko Domina jaso zuen 1993an, taldekide guztiekin batera.
60ko hamarkadan, Euskal Arte Eskolaren sustatzaileetako bat izan zen, eta Gaur, Emen, Orain eta Danok mugimenduetan ere aritu zen.
Omako Basoko enborretan margotutako lana izan zen, hala ere, sona handiena eman ziona. 1982tik 1991ra bitartean egindako lanak jende andana erakarri du Kortezubira.
Bere lanen katalogoa zabala da, baina, eta ezagunak dira Llaneseko (Asturias) portuko Memoriaren Kuboak, Bottropen (Alemanian) Ruhrreko trabesak eta abar, tartean ETAren terrorismoaren biktimen omenez egindako lanak.
Heriotzari errekazioak
Eusko Jaurlaritzak, Bingen Zupiria Kultura sailburu eta bozeramailearen bitartez, bere atsekabea adierazi du Agustin Ibarrola artistaren heriotzagatik. Haren "konpromiso soziala" nabarmendu du. Zupiriak Radio Euskadin adierazi duenez, Euskal Herriko hainbat lekutan instalatutako artistaren obra publikoek "Ibarrola konprometituena gogoraraziko digute". "Hala agertu izan zen beti gure gizartean gertatzen ari ziren gauzen aurrean, lehenik diktaduraren aurrean eta gero indarkeria terroristaren garaian", nabarmendu du sailburuak.
Oskar Matute EH Bilduk Diputatuen Kongresuan duen bozeramailearen ondokoak Agusin Ibarroal euskal gizartean "maila askotan" izan duen presentzia aipatu du, bere izaera "poliedrikoa" medio. Koalizio subiranistaren ordezkariak aitortu du Ibarrolak "presentzia esanguratsua" izan zuela "ETAren aurkako borrokan", eta azpimarratu du "60ko hamarkadan langile-mugimendua sortu zenean eta frankismoaren aurkako militantzia nabarmenean" ere izan zuela presentzia hori. "Pertsona poliedrikoa zen, seguruenik artista guztiak bezala", gaineratu du.
Euskadiko CCOOk Agustin Ibarrola margolari eta eskultorearen heriotza deitoratu du, eta "bere konpromisotik frankismoaren aurkako langile erresistentzian, demokraziaren sendotzean eta terrorismoaren aurkako borrokan" lagundu zuela nabarmendu du.
Denis Itxaso Espainiako Gobernuak EAEn duen ordezkariak azpimarratu du Agustin Ibarrolak "hutsune handia" uzten duela artearen munduan, baita "balio zibikoei eta konpromiso demokratikoari" dagokienez ere.
Biktimen hainbat elkartek ere atsekabea agertu dute artistaren heriotzagatik.
Terrorismoaren Biktimen EAEko Elkarteak (Covite) ETAren aurkako borrokaren "erreferente" gisa gogoratu du Ibarrola sare sozialetan. Euskal artista Coviterekin lotuta zegoen sortu zenetik. Hark diseinatu zuen elkartearen 'Txiribita' logoa, eta Gasteizko terrorismoaren biktimen monumentua sortu zuen. "Atseden hartu bakean, adiskide eta erreferente maitea. Eskerrik asko guztiagatik. Ez zaitugu inoiz ahaztuko ", argitaratu du Covitek sare sozialetan.
Ha fallecido nuestro querido Agustín Ibarrola, artista ligado a COVITE desde su fundación. Diseñó nuestro logo, la chiribita, y es autor del monumento a las víctimas del terrorismo de Vitoria.
— COVITE (@CovitePV) November 17, 2023
Descansa en paz, querido amigo y referente. Gracias por tanto. Nunca te olvidaremos. pic.twitter.com/TKYqFfK8TS
Fernando Buesa Fundazioak ere agur mezua idatzi du, "bere ibilbide artistiko handi eta baliotsua" gogoratuz, eta "ETAren aurka beti argi eta ozen hitz egin zuen demokrata" zela ere nabarmendu du, "benetako erresistentea izan baitzen".
Nos ha dejado Agustín Ibarrola. Le recordaremos siempre por su inmensa y valiosa trayectoria artística pero también por un ser demócrata que siempre habló alto y claro contra ETA. Fue un verdadero resistente.
— Fundación Fernando Buesa Blanco (@Fundacion_Buesa) November 17, 2023
Queremos enviar todo nuestro cariño y cercanía a su familia y amigos. pic.twitter.com/h3BxpS0IUu
Terrorismoaren Biktimen Fundazioak Ibarrolak askatasunarekin eta biktimekin izandako "konpromiso iraunkorra" azpimarratu du sare sozialetan.
Ha fallecido Agustín Ibarrola, premio Defensa Derechos Humanos Adolfo Suárez 2021 @_FundacionVT. Un artista comprometido permanentemente con la libertad y con las víctimas del terrorismo. Gracias. Nuestro sentido pésame a familiares y amigos por su triste pérdida. Descanse en Paz pic.twitter.com/xhGwFPpJKr
— FundaciónVT (@_FundacionVT) November 17, 2023
Miguel Angel Blanco Fundazioak ere gogoan izan du artista, nabarmenduz beti egon zela terrorismoaren biktimekin eta beti borrokatu zela askatasunaren alde .
Ha fallecido el artista vasco Agustín Ibarrola.
— Fundación Miguel Angel Blanco (@FundMABlanco) November 17, 2023
Siempre estuvo con las víctimas del terrorismo y siempre luchó por la Libertad. Colaboró con nuestra fundación con inmensa generosidad.
Numerosos monumentos por la Memoria de las víctimas por toda España son obra suya.
Gracias… pic.twitter.com/hGmwTEWpW7