Politika -
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa
Aldundiek proposatu dute etxebizitza arloan abantaila fiskalak izateko adina 36 urtera igotzea
Gainera, EAEko aldundiek proposatuko dute etxebizitza erosteagatiko eta alokatzeagatiko kenkaria kentzea, zergadunaren errenta 85.000 eurotik gorakoa denean. Bestalde, PFEZa aitortzeko betebeharra urteko 19.000 eurora igo nahi dute arduradunek.
EITB Media
Gazteen emantzipazioa sustatzeko helburuarekin ohiko etxebizitza eskuratzea erraztu nahi dute Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako foru aldundiek, etxebizitza kontuaren epea sei urtetik hamar urtera luzatuz; era berean, etxebizitza erosteagatiko 8.500 euroko gehieneko inbertsioa ezabatuko da lehen urtean; handitu egingo dira gazteentzako ohiko etxebizitza alokatzeagatiko eta erosteagatiko kenkariak, eta adin muga igo egingo da, 30 urtetik 36ra. Gainera, hurrengo bost ekitaldietan sortutako eta aplikatu gabeko kenkariak aplikatu ahal izango dira.
Hori da Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Ogasuneko hiru foru diputatuek, Itziar Gonzalok, Itxaso Berrojalbizek eta Itziar Agirrek, gaur hiru lurraldeetako Batzar Nagusietan egindako agerraldietan aurkeztutako berrikuntza nagusietako bat. Bertan, EAJk eta PSE-EEk adostutako erreforma fiskalaren proposamenaren ildo nagusiak aurkezten ari dira.
Gainera, aldundiek proposatuko dute etxebizitza erosteagatiko edo alokatzeagatiko kenkaria kentzea, zergadunaren errenta 85.000 eurotik gorakoa denean. Orain etxebizitzagatiko kenkaria unibertsala da, eta kenkariaren onuradun izan daitezke zergadun guztiak, errenta-mugarik gabe.
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Ogasun eta Finantza diputatuek agerraldia egin dute Batzar Nagusietan, berrikuspen fiskalaren egoeraren berri emateko, etxebizitzaren arloan arreta berezia jarrita. Arduradunen esanetan, "hiru lurraldeen erronka komunei erantzutera bideratutako proposamen harmonizatua aurkeztu dute".
Berrikuspen horren bidez, alde batetik, "zerga sistemaren izaera birbanatzailearen eta, beraz, sistemaren progresibitatearen alde egiten jarraitu nahi da", eta, bestetik, "Euskadiko ekonomia eta gizarte ehunaren berrikuntzaren eta lehiakortasunaren aldeko apustuari eutsi nahi zaio, mahai gainean erronka berriak daudela: demografikoa, fiskalitate berdea, genero berdintasuna, errenta txikienak dituzten zergadunen babesa, gazteak, kontziliazioa, etxebizitza, enplegua edo pentsioak".
Hitzaldietan, hiru foru arduradunek zehaztu dute, gizarte kohesioa sustatzen jarraitzeko eta euskal zerga sistemaren progresibotasuna indartzeko, PFEZa aitortzeko betebeharra urteko 19.000 eurora igoko dela (lanbide arteko gutxieneko soldatatik gora, 2024an 15.876 eurokoa izan baitzen).
Etxebizitzaren arloan, errentamendua bultzatu nahi dute, alokairu eskuragarriaren eskaintza handitzeko pizgarri fiskalak indartuz.
Horretarako, errentatzailearen tratamendu fiskala hobetuko da etxebizitza maizterraren ohiko etxebizitza izatera bideratzen bada, eta ezarri da handiagoa izango dela alokairuko bitartekaritza publikoa dagoenean eta etxebizitza tentsionatutako eremuetan dagoenean.
Errentarien kasuan, handitu egingo da kolektibo jakin batzuei aplikatu beharreko kenkariaren portzentajea. Gazteen kasuan, % 35era igoko da.
Era berean, eta zaharkitutako etxeen parkea berritzeko xedearekin, etxebizitza baten jabeak etxebizitza babestua birgaitzeagatiko kenkaria egin ahal izango du (adibidez, irisgarritasun obrak), betiere ohiko etxebizitza alokatzeko erabiltzen bada.
Berdintasuna
Bestalde, akordioak "benetako berdintasun eraginkorra sustatzen duten ekimen fiskalak jasotzen ditu, kontziliazioa hobetzeko, betiere erantzukizun profesionalen eta familiarren arteko bidezko oreka bermatzeko".
Emakumearen diskriminazio positiboaren aldeko apustua egin dute hiru erakundeek, kenkarien eta murrizpenen portzentaje jakin batzuk handituz, emakumeek enpresa eta ekonomia sarean parte har dezaten sustatzeko. Horren adibide da PFEZean emakume ekintzaileentzako % 15eko (% 10etik % 15era) murrizpena finkatzea.
Norbanako eta familientzako kenkari berriak, adibidez, igo egingo du hiru urtetik beherako haurrak zaindu ondoren lanera itzultzeagatiko kenkaria (eszedentzia/lanaldi murriztapena), 1.200 eurokoa emakumeentzat eta 1.500 eurokoa gizonentzat (diskriminazio positiboa).
Mugikortasun jasangarria eta trantsizio energetikoa
Azkenik, % 5eko edo % 10eko kenkariak proposatu dira PFEZean zero emisioko ibilgailu berriak erosteagatik, eta % 15ekoak karga puntuak ezartzeagatik.
Halaber, proposatu dira sozietateen gaineko zergaren kenkariak, garapen jasangarria, ingurumenaren kontserbazioa eta hobekuntza edo ekonomia zirkularra helburu duten proiektuei lotutako inbertsio eta gastuengatik.