Euskadiko biztanleriaren % 35,5ek ez du bere burua sinestuntzat hartzen

Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) biztanleen % 35,5ek ez dute inolako erlijiorekin bat egiten; % 57,2k katoliko izaten jarraitzen dute, eta % 7,3k erlijio minoritarioetako fededunak dira, Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak erlijio-aniztasunari buruz ostegun honetan emandako datuen arabera.

Hala, ikerketa horretatik ondorioztatzen da euskal herritarren herena baino gehiago, 756.595 pertsona, ateoa, agnostikoa edo ez-sinestuna dela. Gainera, 2019tik 2022ra asko handitu da fededunak ez diren pertsonen kopurua, % 23,9tik % 35,5era.

Hala ere, fede katolikoak gehiengoa izaten jarraitzen du. Hamarretik sei (1.232.586 herritar) katolikoak dira, baina kopurua jaitsi egin da; izan ere, 2022ko datuak 1997koekin alderatuz gero, katolizismoa 32,4 puntu jaitsi da eta gainerako erlijioak 4,8 puntu igo.

Joera hori "Europako gainerako demokrazietan ere gertatzen ari da eta gure gizartearen aniztasuna eta identitate ugaritasuna islatzen ditu", Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoko sailburuak adierazi duenez.

Katolizismoaren ondoren, erlijiorik ugariena islama da, Euskadin bizi diren biztanleen % 4 hartzen baititu, hau da, 85.645 pertsona. Bigarrena ebanjelismoa edo protestantismoa da (% 1,1ekin, 24.533 pertsona) eta hirugarrena ortodoxia (% 1ekin, 21.048 pertsona).

Biztanleria migratua

Atzerritar jatorriko biztanleen artean, proportzioan, fededun kopuru handiagoa dago gainerako biztanleei begiratuta baino. Fededunak ez diren pertsonak % 11,6 dira, gainerako biztanleriaren % 35,5aren aurrean. Gainera, migratutako biztanleen artean, erlijio nagusia katolizismoa da (% 42,9), baina beste erlijio batzuek, islamak (% 17,9) edo ebanjelismoak eta protestantismoak (% 9,8) kasu, pisu handia dute Euskadira iristen diren biztanleen artean.

Erlijio minoritarioen gurtzarako zentroei dagokienez, eliza ebanjelikoak, meskitak eta Jehobaren lekukoen aretoak dira ugarienak, hurrenez hurren.

Gutxiengoen erlijioetako elizek, komunitateek eta erlijio-erakundeen kopuruei dagokienez presentzia oso handia ez badute ere, Euskadin errotuta daude.

Erlijio minoritarioen komunitate eta entitate erlijiosoen errotzea sendoa da Euskadin, kopuruei begiratuta presentzia oso zabala ez duten arren.

Sendotze horri esker, EAEko gizarteak Europakoaren antza du erlijio-aniztasunari dagokionez, baina bertako gizartearen berezko ñabardurekin eta berezitasunekin.

Erronkak

Azterlanetik ondorioztatzen denez, gutxiengo komunitate erlijiosoetako gurtza-leku askok nolabaiteko hobekuntza edo egokitzapena behar dute. Bestalde, espazio publikoak edo udal lokalak erabiltzeko baimenak lortzea zaila egiten zaiela nabarmen adierazten du. Gainera, entitate erlijioso batzuek tratu desberdina jasotzen dute, batez ere erlijiosoak ez diren beste entitate edo elkarte batzuekin alderatuz gero.

Halaber, ikerketak erakusten du erlijio minoritarioek eta fededunek axolagabekeria egoerei aurre egiten dietela beren sinesmenen eta bertako gizartean duten tokiari dagokionean, edo, are gehiago, bazterkeriari aurre egin behar izaten diotela.

Horrez gain, azpimarratu dute, sarri, herritarrek haiei buruz duten irudia estereotipatua dela eta errealitatetik urrun dagoela. Ildo horretan, uste dute ezin dutela erlijio-askatasunerako oinarrizko eskubidea gauzatu, eta oraindik bidea falta dela Euskadiko erlijio minoritarioekin bat egiten dutenen errealitatea erabat ezagutu eta onartzeko.

Ikuspegik, Deustuko Unibertsitateko Giza Eskubideen Institutuarekin lankidetzan, "Erlijio aniztasuna EAEn" gaiari buruz egindako Zabaldu azterlanak islatzen du azken hamarkadetan eraldaketa nabarmena gertatu dela Euskadiko errealitate sozio-erlijiosoan.

Gizarte aldaketa horiei eta erlijio-aniztasunaren kristalizazioari aurre egiteko, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko fededunen komunitate horiei buruzko ikerketak bultzatu ditu, arlo horretan ekimenak garatzeko.