Biescasko hondamendiaren arrastoa, 25 urteren ondoren

1996ko abuztuaren 7ko arratsaldean zerua ilundu egin zen Biescas udalerriko (Huesca) Las Nieves kanpinean. Ezerk ez zuen iragartzen euri-zaparrada batek 87 pertsona hil (horietatik 13 euskal herritarrak) eta beste 183 zaurituko zituenik.

Udako ekaitz batek metro koadroko 200 eta 250 litro ur artean utzi zituen, 500eraino iritsi zirenak 8 minutuz baino gehiagoz, eta, ondorioz, sekulako tsunami bat sortu zen kanpaldi eremurantz, eraikitako kanalizazioa gainezka eginez.

Gertatutakoaren hainbat lekukok Xabier Madariagari kontatu zioten, ETB1eko Ur handitan saioan, nola bizi izan zuten tragedia hori, Espainiak hamarkadetan bizi izan duen katastrofe natural handienetako bat.

Familia gehienak beren dendetara joan ziren korrika, ekaitz bortitza izango zela uste baitzuten, baina minutu gutxiren buruan euri-jasa handiak kanpina suntsitu zuen.

Harriak, adarrak eta enborrak pilatzen joan ziren eta 10 metroko altuera zuen horma natural bat osatu zuten amildegiaren buruan. Urak harresia gainditu zuenean, kanpina erabat suntsituta geratu zen: eraikineko zerbitzuak eta gizarte zentroa bakarrik geratu ziren zutik.

Hurrengo goizak tragediaren intentsitatea eta suntsipen gordina azaldu zuen. Lokatzez estalita eta zorabiaturik, kanpineko bezero batzuk beren senideen bila zebiltzan.

Bitartean, boluntarioak, suhiltzaileak, Guardia Zibila eta babes zibileko agenteak lokatzaren azpian biktima gehiago bilatzen ari ziren, iraulitako autoen eta eroritako objektu pertsonalen agertoki batean.

Biktimen eta erreskate-taldeetako kideen oroimenean, batez ere, Biescasko bizilagunen eta bailarako beste biztanle batzuen elkartasuna eta eskuzabaltasuna geratzen da, kanpaiei harrera egiteko, berotasuna eta maitasuna emateko eta erreskatatzaileak elikatzeko.

Eta, ondoren, prozesu judizial luze bat hasi zen, hamarkada batez luzatu zena, eta familia batzuk Ebroko Konfederazio Hidrografikoari eta Aragoiko Gobernuari bide zibiletik ezarritako kalte-ordainetatik kanpo utzi zituena, guztira 11 milioi euro baino gehixeago.

Duela bost urte, hogeigarren urteurrena zela eta, Biescas herriak omenaldi sentitua egin zion Las Nieves kanpinaren Oroimenezko Parkearen inaugurazioari, tragediaren tokian, harrizko eskultura bat buru zela. Haren aurrean, 87 hildakoen izenak dituzten hiru monolito daude.

Nuria Pargada Biescasko alkateak Efe albiste-agentziari egindako adierazpenetan adierazi duenez, aurten ekitaldirik ez deitzea erabaki dute, pandemiaren arriskuengatik eta herritarrek "orria pasatzeko" egin duten ahaleginagatik, baina bi lore zentro jarri dituzte monumentuan.

 

Handik hurbil metalezko hesi bat dago, duela urte batzuetatik pelutxezko hartz txiki bat zintzilik duena, bizia galdu zuten haurren omenez, eta kanpineko instalazioak zeuden lekurako pasabidea itxita mantentzen du.