NASAk argazkia atera dio eguzki sistemako zeruko gorputz urrun eta zaharrenari

NASAren New Horizons zunda eguzki sistemako zeruko objektu urrun eta zaharrenaren gainetik pasatu zen 2019ko urtarrilean: Arrokoth (Ultima Thule izena jarri zioten hasiera batean). Zientzialarien arabera, erlikia bat da; izan ere, eguzki sistemaren sorreraren hondakinak direla uste dute, eta ia aldaketarik gabe iraun dute orbita egonkorra dutelako eta Eguzkitik urrun daudelako.

2019ko urtarrilean zundak objektuaren gainetik egindako hegaldian bildutako datuetan oinarrituta, hiru zientzialari taldek hiru ikerketa kaleratu dituzte Science aldizkarian.

Arrokoth Kuiper eraztunean kokatutako gorputz hotz tipikoa da, eta Eguzkitik 6.500 milioi kilometrora dago.

Lepo estu batek lotutako bi gingilez osatua dago (kakahuete forma du). Gainazala izoztutako metanolaz estalita dago eta kolore gorrikoa da —oraindik identifikatu ez dituzten molekula organiko konplexuak tarteko, ziurrena—.

Ikerketen arabera, duela 4.000 milioi sortu zen, eguzki sistema eratzen ari zenean. Arrokoth ikertu dutenen iritzian, planetesimalak —espazioan dauden gorputz solidoak, planetak baino txikiagoak— eratzeko beharrezkoak izan ziren jatorrizko objektuak nola sortu ziren argitzeko gakoa izango da, eztabaida zientifiko handia izan baita horren inguruan.

Orain arte bi eredu egon dira gorputzok zelan osatu ziren azaltzeko. Zaharrenak akrezio hierarkikoaren ondorioz sortu zirela esaten du. Horren arabera, eguzki nebulosako —eguzki sistemari forma eman zion egitura— hainbat lekutatik etorritako objektuek elkarren kontra talka egin zuten eta bortizki fusionatu ziren (batzuk beste batzuk baino bortitzago).

Bigarren ereduaren arabera, eguzki nebulosaren barruan zeuden materiazko hodei lokalen kolapso grabitazionalaren ondorioz sortu zien gorputzok. Materia suabe-suabe eta pixkanaka-pixkanaka pilatu zen, ikerlarien ustez. Hain justu, Arrokoth aztertu dutenen aburuz, hodei lokal horien kolapsoak sortu du izoztutako mundu txiki hori.