Gizartea -
ASTRONOMIA fenomenoa
Ilargia ezkutatu da mende honetako eklipserik luzeenean
Lurrak bere itzala marraztu du astroaren gainean ia lau orduz. Lurreko Ekialdeko Hemisferioko herrialde gehienek ikusi dute zati bat edo osorik.
agentziak
Hasi eta bukatu arte ia lau orduko iraupena izan duen ilargi eklipse bat, XXI. mendean sortuko den luzeena, izan da Ilargi betearekin batera.
Fase osoak ordubete eta 43 minutu iraun du, eta Lurraren sateliteak kolore gorrixka ikusgarria hartu du; "odolezko ilargi" izenaz ezagutzen da fenomeno hori.
Lurreko Ekialdeko Hemisferioko herrialde gehienek ikusi dute zati bat edo osorik. Afrika, Ekialde Ertaina eta Asia Erdialdeko herrialdeek eklipse osoa ikusteko aukera izan dute, Hego Amerikan bukatzear eta Australian hasiberri izan denean.
Eguzki eklipseetan ez bezala, ez da tresna berezirik behar ilargi eklipsea ikusteko. Azken horiek Lurraren itzala Ilargiaren gainean proiektatzen denean gertatzen dira, eta inolako arriskurik gabe ikus daitezke, gure begiekin zein teleskopio edo binokularrak erabiliz begiratuta.
Ilargiak kolore gorria edo marroixka hartzen du eklipseetan, erabat ilundu beharrean. Horren arrazoia da atmosfera zeharkatzen duen eguzkiaren argia okertu egiten dela Lurraren ertzean, eta Ilargiaren azalean erori. Lurraren aireak ere uhin-luzera motzagoa zabaltzen du (kolore berde eta urdinean) eta uhin-luzera luzeagoa geratzen da, hau da, espektroaren alde gorriena.
Gainera, Ilargia Lurraren itzalaren alde argitsuenean dagoenean ere fenomenoaren parte da, eta "ilunantz fasea" deitzen da. Ilunantza kontuan hartuta, eklipseak 3 ordu eta 55 minutu iraun du guztira.
"Ilargiak Lurraren itzaletik igarotzean duen kokapenaren araberakoa da ilargi eklipsearen iraupena", adierazi dio Space.com-i Noah Petro NASAko Goddard Zentroko kideak. Horren esanetan, Lurraren itzalak eragiten duen alde ilunena "itzala" da, eta Lurretik Eguzkiaren kontrako aldera proiektatzen den kono moduko bat bezala irudika daiteke.
"Luna kono horretatik igaro daiteke, edo eskuinera jo horren erditik. Horrek (erdikoak) iraupen handiagoko eklipsea sortzen du", horren arabera. "Oraingo honetan, Ilargia kono horren erdigunetik gertuago igaroko da, eta, hortaz, eklipse hau urtarrilean izan genuena baino apur bat luzeagoa izango da", azaldu du.
Gainera, Ilargia orbitaren punturik urrunenean egon da, EarthSky.org webean esan dutenez. Horrek esan nahi du Ilargia apur bat txikiago agertu dela zeruan, eta denbora gehiago behar izan duela Lurraren itzala zeharkatzeko.
