Arabako Errioxako ardoaren salmenta % 4,4 jaitsi da, mundu mailan ardoaren salmentak behera egin baitu

Arabako Errioxako ardoaren salmentak % 4,4 jaitsi dira 2024ko lehen bost hilabeteetan, ardoaren mundu mailako salmenta-jaitsieraren joerak irentsita. Arabako eskualdean, 2024ko kanpaina 254 milioi litroko ekoizpenarekin amaitzea aurreikusten da, 2023an baino 123 milioi litro gutxiagorekin.

Amaia Barredo Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak eman ditu datuok igande honetan, Arabako Errioxako Mahats-bilketaren 29. Jaian, Moredan. Barredorekin batera izan dira, lehenengo muztioa dastatzen, Raul Perez Iratxeta sailburuordea, Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusia, Jose Maria Elvira Arabako Errioxako Kuadrillako presidentea, Mara Garcia alkatea, ETS taldeko Iñigo Etxezarreta eta Ruben Campinun pregoilariak, Fernando Ezquerro Errioxako Jatorri Deituraren Kontseilu Arautzaileko presidentea, Rosa García (Arabako Errioxako Ardoaren Ibilbidea), Itxaso Compañon (ABRA), Irma Basterra Batzar Nagusietako lehendakaria eta eskualdeko nekazaritzako eta mahastizaintzako eta ardogintzako beste ordezkari batzuk.

Sailburuak azaldu duenez, ardoa ekoizten duten eremuek "egoera global zaila" bizi dute mundu mailan, inflazioa, tentsio politikoak eta garraio- eta hornidura-krisiak eraginda.

Errentagarritasun ratioak

Errioxa Jatorri Deituraren Kontseiluaren babespean dagoen Arabako Errioxako ardoaren egoerak joera global hori bera erakusten du. Horren erakusle aurtengo mahats-bilketak 254 milioi litro ardo ekoizteko ahalmena izango duela, 2023an 377 milioi litro ekoitzi zituzten arren.

Salmentek beheranzko joera erakusten dute 2024an, nahiz eta gorakada positiboak izan dituzten, apirilean kasu, baina, guztira, % 2,18ko jaitsiera izan dute 2024ko lehen bost hilabeteetan, eta % 4,4koa urte arteko tasan.

Horregatik, egoera horri buelta emateko neurriak mantentzen jarraitu behar dela defendatu du sailburuak, "beharrezko errentagarritasun-ratioak lortzeko, bai landan, bai upategietan".

Merkatu indartsuenak

Merkatuei dagokienez, Erresuma Batukoa % 18,3 hazi da bolumenean, eta Arabako Errioxako Izendapeneko ardo ontziratuaren lehen merkatu gisa finkatu da, 2,43 milioi litrorekin, AEBkoak baino ia milioi bat gehiago. Erresuma Batura esportatutako bolumenaren igoera batez beste % 13,7 merkeagoa izan da, litroko 4,36 eurora jaitsi baita, eta AEBn, berriz, % 13,7 txikiagoa. AEBko batez besteko prezioa litroko 8,06 eurokoa izan da.

Suitza euskal ardoaren hirugarren merkatu gisa mantendu da, eta 2024ko lehen lauhilekoan % 20 inguru jaitsi bada ere, batez besteko prezio egonkorra du, litroko 8,40 eurokoa. Alemaniak (laugarren merkatua) ere, kuota galdu du, prezioak % 3,5 gora eginda (7,94 €/l). Kanadan ere, prezioak % 3,5 egin du gora (7,97 €/l), salmentak erritmo handian hazi dira, bai balioari dagokionez (+% 18,6), bai bolumenari dagokionez (+% 14,6).

Bestalde, erritmo bikainean handitu da EAEtik Japoniara esportatutako ardo ontziratua, baina lehen postuetatik urrun jarraitzen du. Japonia garrantzia hartzen ari da, eta han salmentak % 80 inguru igo dira, aztertutako herrialdeen artean ehunekotan hazkunde handiena, batez besteko prezioa % 1,2 handiagoa izanik (7,26 €/l).

Ekimen berriak

Sektoreak eta, batez ere, "upategi txikiek eta kooperatibek" dituzten zailtasunez jakitun, Barredok esan du sektoreak urte amaieran diseinatu eta Administraziora eramango duen bide-orria iritsi bitartean, Eusko Jaurlaritza "laguntza puntualak" jasotzeko tresna berriak lantzen eta garatzen ari dela, egungo zailtasunei aurre egiteko.

Besteak beste, intereseko merkatuetan merkataritza-neurriak garatzea eta sektoreari finantza-laguntza emateko beste neurri batzuk aktibatzea aipatu ditu.

"Guztion artean lortu behar dugu gure ardoak euskal merkatuan finkatzea, gure ostalaritzan 'Arabako Errioxako ardo bat' eskatzea anekdota izatetik ohikoa izatera pasatuz", defendatu du.

Barredok berretsi du Arabako Errioxako ardoaren sektoreak "indarguneak eta aukerak" dituela, eta azpimarratu du eskualdean "talentu gaztea gainezka" dagoela, sektoreari "distira eta ausardia ematen dioten belaunaldi berriekin".

Politikarien irakurketa

Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak igande honetan berretsi duenez, Errioxa izendapenaren barruan Arabakoa bereiztea "bide ona" da. Horren ustez, "erabat harro egoteko moduko eredua" da, eta Kontseilu Arauemaileak "ezin du denbora pasatzen utzi, krisia bere kasa konpontzeko zain"; aitzitik, "egiturazko neurriak hartu behar ditu, eskualdearekin eta bertako eragileekin lan eginez, upategi handiekin, eta, bereziki, txikiekin", gaineratu du.

Andoni Ortuzar EAJren EBBko presidentearen hitzetan, Arabako Errioxako ardoek kalitatearen aldeko apustua egin behar dute, "urteetan zehar emaitza onak eman dituen bikaintasun-eredua" bultzatuz. "Krisi globala bizi duten jakitun", Arabako Errioxari, mahats-ekoizleei eta ardo-ekoizleei babesa, hurbiltasuna eta laguntza helarazi die. 

Eva Lopez de Arroyabe EH Bilduren Arabako bozeramaileak salatu duenez, Arabako Errioxako eskualdearen "zalantzazko etorkizuna" ikusita, Arabako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak "ez ekoizteko eta mahastiak erauzteko dirulaguntzak" ematen dituztela salatu du. Arabako Errioxako Upeltegien Elkarteak (ABRA) egindako txostenari erreferentzia eginez, sektoreak "hamarkadetako krisirik larrienetakoa" bizi duela gogorarazi du, eta mahastizaintzaren eta ardogintzaren sektoreari "egiturazko irtenbidea" emateko "guztion artean" plan integral bat egiteko proposatu du. 

Eneko Andueza PSE-EEko idazkari nagusiak Arabako Errioxan beste sektore batzuk bultzatzearen aldeko apustua egin du, hala nola turismoa, eskualdea "ez dadin bizi ardotik soilik". Aldi berean, ardogintzaren sektoreak "errentagarria izaten jarraitzearen garrantzia" azpimarratu du, "etorkizuneko belaunaldiek Euskadirentzat garrantzi ekonomikoa duen sektore batetik bizitzen jarraitu ahal izateko".

Javier de Andres Euskadiko PPko presidentearen aburuz, beharrezkoa da erakundeek babesa ematea "bolada zaila" igarotzen ari den ardogintzaren sektoreari; izan ere, "oso jarduera garrantzitsua da eta, zalantzarik gabe, etorkizuna du". Halaber, pozik agertu da "azkenean alde batera utzi direlako zatiketa-proposamen hain negatiboak", eta batasunaren eta Errioxa markaren balioa aitortu delako. Etorkizunean sektoreari lagundu behar zaiola esan du, "merkaturatze-proiektuekin eta ekoizpenean hobekuntzak eginez, lehiakorrak eta munduko markarik onenetakoa izaten jarraitzeko".

David Rodriguez Arabako Elkarrekin Podemos IUko bozeramailearen esanetan, kuadrillak "garai zailak bizi ditu", besteak beste, belaunaldien arteko erreleboa falta delako ardogintzan eta upeltegi txikien errentagarritasuna txikia delako. Horregatik, "premiazkoa da behingoz Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak Arabako Errioxarako plan estrategiko integral bat abian jartzea", azpimarratu du.