Ekonomia -
Ukrainako gerra
Errubloak behea jo du eta Europako burtsek negatiboan itxi dute Errusiari jarritako zigor ekonomikoen ondorioz
Europako burtsek behera egin dute, errubloa minimoetan dago, petrolioa, gasa eta elektrizitatea gorantz doazen bitartean. Ibex indizeak % 0,09 egin du behera. Brent upelak beste maximo bat lortu du Londreseko etorkizunen merkatuan, eta Espainian elektrizitatea % 8 igo da.
AGENTZIAK | EITB Media
Europako burtsa nagusiek negatiboan itxi dute eguna. Ibex indizeak % 0,09ko jaitsiera txikiarekin itxi du saioa. Madrilen bezala, Europako burtsa nagusiek ere negatiboan itxi dute saioa, Londresen % 0,42, Parisen % 1,39, Frankfurten % 0,73 eta Milanen % 1,39 jaitsita.
Petrolioari dagokionez, Brent kalitatezko petrolio upelaren prezioa, Europako erreferentzia, % 2,57 igo da, 100,4 dolarreraino; Texas, berriz, 95,40 dolarretan gelditu da, % 4,16 igo ondoren.
Merkatuak Ukrainaren eta Errusiaren arteko gatazkari oso adi jarraitzen du. Vladimir Putin presidenteak erne jarri ditu bere indar nuklearrak. Bien bitartean, bi herrialdeek liskarrak eteteko negoziazioak abiatu dituzte gaur.
Espainian, handizkako merkatuan elektrizitatearen prezioa % 8 baino gehiago igo da astelehen honetan, eta megawatt-ordua 277,78 euroko preziora iritsi da, urteko preziorik altuena. Igoera horren ondoren, argindarraren prezioa aurreko astelehenekoa baino % 52 handiagoa izango da, eta duela urtebete ezarritako zenbatekoa (18,53 euro) baino 15 aldiz handiagoa.
Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen sailburu Arantxa Tapiak esan duenez, eragin ekonomikoa "garrantzitsua izaten hasi da" Euskadirentzat, Errusian eta Ukrainan ezarritako euskal enpresak "lasaitasun estuan" daude eta dagoeneko "zailtasunak" pairatzen ari dira, eta ez du baztertzen gas-hornidurarekin arazoak izatea, nahiz eta orain Euskal Autonomia Erkidegorako hornidura "bermatuta" egon.
Errubloa minimoetan
Errubloa ia % 30 jaitsi da Forex merkatuan dolarraren eta euroaren aldean, Errusiako banku batzuk SWIFT nazioarteko bankuen arteko konpentsazio-sistematik kanpo utzi eta Europar Batasunak (EB) Errusiako Banku Zentralarekin transakzioak geldiarazi ondoren.
09:00etarako, errubloak bere balioaren % 28,34 galdu du, billete berdearen aldean. Truke-tasa 107,48 dolarrekoa zen errubloko. Errusiar dirua % 27,02 jaitsi da, errubloko 119,8 euroraino.
Dolarraren kasuan, 1993tik izandako markak hautsi ditu, eta euroaren kasuan, 1994tik izandako beherakada handiena izan du.
Errusiako Bankuak premiazko bilera egin du astelehen honetan, eta interes-tasen igoera handitzea adostu du, % 9,50etik % 20ra, Ukrainaren inbasioagatik herrialdeari ezarri zaizkion nazioarteko zigorren ondorioz espero den inflazioari erantzuteko.
Era berean, Mendebaldearen zehapenen ondorioz kalteak nabaritzen ari diren Errusiako bankuen likidezia ziurtatu nahi du, eta 733.000 milioi errublo (6.245 milioi euro) metatutako kapital-erreserbetatik askatzea erabaki du, kontsumo-maileguak eta hipotekak errazteko.
Zigorrak
Azken zigorren artean, Norvegiako zentro-ezkerreko Gobernuak Errusian dituen inbertsio guztiak berehala izozteko eta inolako eragiketarik ez egiteko agindu dio Banku Nazionalari, jarraian aktiboak saltzen hasteko, Ukrainaren aurkako gerraren aurrean erreakzio gisa.
Norvegiako Estatuko Pentsio Funts Globalak, gasaren eta petrolioaren diru-sarrerak atzerrian inbertitzen dituenak, izoztu eta desegin egingo ditu Errusian inbertitutako bere aktibo milioidunak, herrialde nordiko honetako Gobernuaren arabera.
Errusiako munduko funts subiranorik handienaren inbertsioa 27.000 milioi koroa norvegiarrekoa da (2.709 milioi eurokoa).
Zehapen ekonomiko, masibo eta aurrekaririk gabekoen artean, bankuei, energiari, finantzei, esportazioei, garraioari, teknologiari eta bisa-politikari ezarritako murrizketak daude, bai eta Errusiako presidentearen beraren eta Errusiako eliteen gordailuen aurkako finantza-zehapen pertsonalak ere. Zigor horien artean dago Europako aire-espazioa igande gauetik ixtea Errusiako aire-operadore guztientzat edo Errusian matrikulatutako edozein aireontzirentzat.
Krisiaren eragina energia-merkatuetan
Mohamed bin Salman Saudi Arabiako printze oinordekoak adierazi duenez, Saudi Arabiak konpromisoa hartu du OPEP+ Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundearekin, erakunde horretako 13 herrialdeekin eta erakunde horretatik kanpoko beste 10 bazkiderekin, besteak beste, Errusiarekin, 2022ko irailera arte hilean 400.000 petrolio upel ekoizteko.
Itun hori 2021eko uztailean adostu zuten OPEP+ erakundeko 23 kideek, covid-19aren pandemiak eragindako krisiaren aurretik zuten maila pixkanaka berreskuratzeko.
Aliantza horrek AEBren eta EBren presioei eutsi die azken hilabeteotan, ekoizpena handitzeko eta prezioen igoera geldiarazteko, duela zazpi urtetik hona maila gorenera iritsi baita.
Europar Batasunak gas naturalaren hornitzaileekin harremanak areagotu ditu azken asteotan, besteak beste, Qatarrekin, Egiptorekin eta Aljeriarekin, hornitzaile berrien bila, Ukrainako gatazkaren ondorioz Europari gas errusiarraren hornidura eteteko aukera dagoelako.