2020an ekonomia % 8,7 jaitsiko da Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan

Eusko Jaurlaritzak beherantz berrikusi ditu aurtengo aurreikuspen ekonomikoak, eta 2020an BPGa % 8,7 jaitsiko dela aurreikusi du, hasierako aurreikuspenek adierazten zuten % 3,6ko jaitsieraren aurrean. 2021erako, aldiz, BPGa % 6,7 hasiko dela aurreikusten du. Gobernuaren aurreikuspenen arabera, aurten 68.000 lanpostu galduko dira, eta 2021ean 48.000 inguru berreskuratuko dira. Beraz, langabezia-tasa % 13,7koa izango da aurten, eta % 12,2koa 2021ean.

Koadro makroekonomikoaren berrikuspen horren berri eman du Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuak prentsaurrekoan, Alberto Alberdi Ekonomia, Finantza eta Aurrekontu sailburuordearekin batera.

Jaurlaritza jakitun dela egungo krisi ekonomikoaren "larritasunaz eta intentsitateaz" adierazi du Azpiazuk, "maila globalean, Europan, Estatuan eta Euskal Herrian", beraz, egoera "konplikatua" dela ziurtatu du.

Ildo horretan, duela bi hilabete baino gehixeago egindako aurreikuspenak "nabarmen beherantz" berrikusi dituztela esan du, Barne Produktu Gordina % 3,6 jaistea eta 17.000 lanpostu aurten galtzea aurreikusten baitzen. Alarma-egoeraren behin betiko iraupena, horri lotutako murrizketak eta "normaltasun berrira" iritsi arteko benetako deseskalatzearen mugak ezagutu ostean egin dute berrikuspena, eta, une horretan, "oraindik bere ahalmena mugatuko duten neurriak mantendu beharko dituzten jarduerak izango dira".

Lana

Egoera horretan, aurten BPGa % 8,7 jaitsiko dela aurreikusi du Eusko Jaurlaritzak, eta 2021erako % 6,7ko hazkundea izango duela, apirilean aurreikusitakoa baino hazkunde handiagoa (% 2,6). Aurreikuspenaren arabera, "lanean eragin handia" izango du.

Zehazki, 2020rako enplegua % 7,0 jaitsiko dela aurreikusten da, hau da, lanaldi osoko 68.000 lanpostu galduko dira. Hala ere, 2021eko "hazkunde handiak" 48.000 lanpostu berreskuratzea lortuko du, % 5,4ko hazkundearekin, apirilean 15.000 lanpostu sortzea aurreikusten zenean baino aurreikuspen hobea. Bilakaera horrekin, langabezia tasa % 13,7an kokatuko da 2020an, "zuzenketa oso esanguratsuarekin" 2021ean, % 12,2ra iritsiz.

Azpiazuk azaldu duenez, 2020an barne-eskaria, "azken urteetako eragile ekonomikoa" izan dena, koronabirusaren "inpakturik handiena" jasango duena izango da, % 7,8ko beherakada izango baitu aurten, eta ez da espero aldakuntza-tasak positiboak izatea "2021ean ondo sartu arte".

Sailburuak azaldu duenez, kontsumoak eta inbertsioak "jaitsiera oso esanguratsuak" izango dituzte aurten, eta kapitalaren eraketa gordina % 9,6 murriztuko dela zehaztu du.

Azpiazuk administrazio publikoen gastua "nabarmen" handituko dela aurten nabarmendu du, "modu eraginkorrean" erantzun behar zaielako "paralisiaren ondorioz kaltetuak ikusten diren kolektiboen multzo zabalari, eta egonkortzaile automatikoak martxan jartzeari".

Era berean, sailburuak ez dela deflaziorik egongo uste du, eta familien kontsumoa % 10,5 murriztuko dela urteko batez bestekoan gaineratu du. Gainera, eskari horren zati bat galdu egingo dela adierazi du, baina beste bat "2021ean asebeteko" dela.

Bestalde, esportazioak eta inportazioak "nabarmen" jaitsiko dira aurten, eta kanpoko saldoa negatiboa izango da, puntu bat baino gutxiago kenduz BPGaren hazkundeari. 2021ean, berriz, azken urteetako posizio "ia neutrora" itzuliko da.

Sektoreen ikuspuntutik, jarduera nagusi guztiek murrizketa "oso esanguratsuak" izango dituztela aurten zehaztu du Azpiazuk. Gutxien jaitsiko den sektorea lehen sektorea izango da, % 3,8ko jaitsierarekin. Bestalde, zerbitzuak izango dira kaltetuenak, aurten balio erantsiaren % 9,0 galduko baitute eta datorren urtean % 7,0 berreskuratu. Industriak % 7,8 murriztuko du balio erantsia 2020an, eta % 6,4 haziko da hurrengo urtean. Azkenik, eraikuntzak jardueraren % 5,4 galduko du eta % 4,6 haziko da 2021ean.

Kontu publikoak

Azpiazuk azaldu duenez, egoera horrek "bete-betean eragiten du kontu publikoetan", eta aurten diru-bilketa % 18 inguru jaitsiko dela uste du, apirilean aurreikusitakoa baino % 20 inguru gutxiago.

Faktore positibo gisa, EAEk pandemiari "eginbeharrak erlatiboki eginda" aurre egiten diola eta Estatu osoan gutxien zorpetuta dagoen erkidegoa dela azpimarratu du, 2017tik superabita baitu.

Sailburuak azaldu duenez, apirilean zehar Jaurlaritzak 2020rako onartutako zor publikoa jaulki du, ia 900 milioi euro, eta beste 900 milioi euroko kreditu-lerroak gaitu ditu. Gainera, 300 milioi soberakin baino gehiago erabili ditu egoerari aurre egiteko, "aurreikusita zeuden zerbitzu publikoak bermatzeko likidezia maila nahikorekin".

Gainera, EAEko EGEF Programa Operatiboaren esparruan pandemiaren ondoriozko osasun-gastua kontuan hartzeko aukera dagoela adierazi du, hau da, egiturazko funtsen 90 milioiko diru-sarrera eraginkorra.

Jaurlaritzaren arabera, krisiak "soldatei eustea inposatzen du" sektore publikoan, baina "inolaz ere ez beherapen bat"

Eusko Jaurlaritzak COVID-19aren pandemiak eragindako egungo krisian, "soldaten deflazioa baztertu" behar dela uste du, "gauzak okertu" egin baititzake. Alde horretatik, adierazi duenez, agertokiak "soldatei eustea inposatzen du" sektore publikoko langileen kasuan, "inolaz ere ez soldaten beherapena".

Sailburuordeak gogorarazi duenez, "atzeraldi handiaren ahaleginen ostean" soldatak berreskuratzeko beharra adieraziz hasi zuen legegintzaldia Jaurlaritzak, eta hobekuntza hori sektore pribatuan eta publikoan gertatu zen, bereziki 2019ko eta 2020ko aurrekontuen bidez.

Eusko Jaurlaritzak azaldu duenez, "aurreko krisian bigarren atzeraldia, benetan europarra, eragin zuen gaizki ulertutako austeritatea baztertu ez ezik, hura ezaugarritu zuen soldaten deflazioaren ideia ere baztertu behar da". "Soldaten deflazioa gauzak okertu baino ezin dituen arrisku bat da", ohartarazi du.

Ildo horretan, "egia da elkartasuna eta sakrifizioen banaketa zuzena eskatu behar dela, eta horrek, sektore publikoaren kasuan, soldatei eustea eskatzen du, baina inola ere ez deflazioa edo soldata jaistea", adierazi du.