Zientzia

1 / 30 Hurrengoa
Ikerketa batek pankreako minbiziaren gakoetako bat identifikatu du

Ikerketa batek pankreako minbiziaren "gakoetako bat" identifikatu du

Ikerketak Galectina-1 proteinak tumorearen inguruko zelulen nukleoan, fibroblastoetan, duen papera erakutsi du. Orain jakinarazitakoak "tumore mota honi eraso egiteko estrategia berriak diseinatzeko atea irekitzen du".
Gonorrearen aurkako antibiotiko baten eraginkortasuna eta segurtasuna frogatu dute, lehena 90eko hamarkadatik

Gonorrearen aurkako antibiotiko baten eraginkortasuna eta segurtasuna frogatu dute, lehena 90eko hamarkadatik

Gonorrea sexu-transmisioz kutsatzen den infekzioa da, eta, behar bezala tratatzen ez bada, konplikazio larriak eragin ditzake. Ohiko botikekiko erresistenteak diren kasuek gora egin dute azken urteetan, beraz, antibiotiko berrien beharra handia da.
Benetan berreskuratu al dute otso erraldoia, ala espezie berri bat sortu dute?

Benetan berreskuratu al dute otso erraldoia, ala espezie berri bat sortu dute?

Colossal Bioscience enpresak dio otso erraldoiaren otsokumeak direla Romulo, Remo eta Khaleesi. Hala ere, adituek diote horiek ez direla duela 10.000 urte desagertutako espezie bateko kumeak, genetikokiko eraldatutako otso grisarenak baizik, otso erraldoiaren gene batzuekin.

Teresa del Valle ikerlari eta antropologia feministaren bultzatzailea hil da

Teresa del Valle ikerlari eta antropologia feministaren bultzatzailea hil da

Antropologiaren arlo ezberdinetan ikerketa lan ugari egin zituen, beti ere feminismoaren ikuspuntutik. Besteak beste, Berdintasunerako Emakunde Saria eta Eusko Ikaskuntzak saria jaso zituen.
Duela 13.000 urte desagertutako 'otso izugarria' klonatzea lortu dute

Duela 13.000 urte desagertutako 'otso izugarria' klonatzea lortu dute

Colossal Biosciences konpainiak dioenez, espezie horretako bi kumeri bizia emateko gai izan da, fosiletan aurkitutako DNAtik eratorritako aldaketa genetikoen bidez sortuak. Romulo eta Remo dute izena eta sei hilabete dituzte.

Roche eta Foro Transfiere kazetaritza-sariak lortu berri ditu Teknopolis saioak

Roche eta Foro Transfiere kazetaritza-sariak lortu berri ditu "Teknopolis" saioak

Iñaki Leturiak eta Inma Alvarezek Manuel Campo Vidalen eskutik jaso zuten joan den martxoaren 28an Roche saria medikuntza pertsonalizatuari buruzko erreportajeagatik.
Ikerketa batek frogatu du kolonoskopia eta gorozkiez egindako proba baliokideak direla minbizia detektatzeko

Ikerketa batek frogatu du kolonoskopia eta gorozkiez egindako proba baliokideak direla minbizia detektatzeko

Kataluniako, Kanarietako eta EAEko ikertzaileek hamar urtez 57.000 pertsonarekin (Lasarte-Oriako 4.700 tartean) egindako ikerketa zientifikoak frogatu du bi probek eraginkortasun maila bera dutela.
Txosten arkitektoniko batek ondorioztatu du ez dela beharrezkoa izango Iruñeko Planetarioko dorrea eraistea

Txosten arkitektoniko batek ondorioztatu du ez dela beharrezkoa izango Iruñeko Planetarioko dorrea eraistea

Adituen txostenak ondorioztatzen duenez, suhiltzaileek azkar jardun zutenez, hormigoizko hormak deskonposatzeko moduko tenperaturetara iristea saihestu ahal izan zuten.
1,4 milioi urte dituzte dute Atapuercan aurkitutako hominido zaharrenaren hezurrek

1,4 milioi urte dituzte dute Atapuercan aurkitutako hominido zaharrenaren hezurrek

Aurkikuntza "Nature" aldizkarian argitaratu dute. Ikerketaren arabera, hezurrak homo affinis erectus espezieko gizaki batenak dira eta hominidoek Europan izan zuten bilakaera ulertzen lagunduko dute.

Atapuercan giza espezie berri baten aurpegi-hezurrak aurkitu dituzte: Homo affinis erectus

Atapuercan giza espezie berri baten aurpegi-hezurrak aurkitu dituzte: Homo affinis erectus

Europa mendebaldean aurkitutako giza aztarnarik zaharrenak dira, 1,4 eta 1,1 milioi urte bitartekoak. Ikertzaileek argi dute, aurkikuntzak frogatzen du Homo antecessor iritsi aurretik Europa mendebaldean beste espezie bat egon zela.
'Blue Ghost' zunda Ilargira iritsi da

'Blue Ghost' zunda Ilargira iritsi da

Blue Ghost espazio-zunda Ilargira iritsi da, bertako lurrazpia, gainazala eta atmosfera aztertzeko, NASAren Artemis programaren baitan, hamarkadaren amaieran Lurraren satelitean giza presentzia iraunkorra ezarri ahal izateko.

Horrela geratuko da Illunbe ingurua zentro bioteknologiko berria eraikitakoan

Horrela geratuko da Illunbe ingurua zentro bioteknologiko berria eraikitakoan

Erakundeek, Euskadiko Parke Teknologikoak eta Columbus inbertsio funtsak hitzarmena sinatu dute. Funts horrek 80 milioi euroko inbertsioa egingo du biozientzien arloko enpresak bertan kokatzeko. Lehen fasea 2026aren amaierarako martxan izatea espero dute, 2-5 enpresa lanean hasi ahal izan daitezen.

NASAk % 0,28ra jaitsi du 2024 YR4 asteroideak Lurraren aurka jotzeko arriskua

NASAk % 0,28ra jaitsi du 2024 YR4 asteroideak Lurraren aurka jotzeko arriskua

Zerua ilunago dagoen egun hauetan behaketa sakonagoak egiten ari dira YR4 asteroidearen nondik norakoak aztertzeko; izan ere, ilargi betearen ondorioz, ikusmena mugatuagoa izan da duela gutxira arte.
Ana Zubiaga: ''Jakiunderen presentzia zazpi lurraldeetara zabaldu behar dugu''

Ana Zubiaga: ''Jakiunderen presentzia zazpi lurraldeetara zabaldu behar dugu''

Ana Zubiaga Jakiunde akademiako lehendakaria da. Zientzia, arteak eta letrak sustatzen dituzte bertan, eta horren jarduna eta bere proposamena azaldu ditu saioan. Zientzia gizarte osora zabaltzeko garrantzia azpimarratu du.

Dantzalekuen itxiera eta gau-giroaren amaiera, arkeologiaren ikuspuntutik aztertuta

Dantzalekuen itxiera eta gau-giroaren amaiera, arkeologiaren ikuspuntutik aztertuta

Gau-giroko dantzaleku eta tabernen itxiera arkeologiaren ikuspuntutik aztertu digu Maite Iris García ikerlariak.
Bioluminiszentzia

Bioluminiszentzia

Lide Arana EHUko biokimikariarekin bioluminiszentziaz hitz egingo dugu, besteak beste gure mitokondriek igortzen duten argi ikusgaiaz

Kriminalistika: Narborough-eko hilketa eta DNAren proba

Kriminalistika: Narborough-eko hilketa eta DNAren proba

Kriminalistikari buruzko atal berria estreinatu dugu Josu Lopez Gazpio UEUko dibulgatzailearekin.Narborough-eko hilketaz eta DNAren probaz aritu da lehen tartean.

Materia iluna detektatzen lagun dezakeen aurkikuntza egin du DIPCren parte hartzea duen ikerketa batek

Materia iluna detektatzen lagun dezakeen aurkikuntza egin du DIPCren parte hartzea duen ikerketa batek

Nazioarteko lantalde batek materia iluna detektatzen lagundu dezakeen "aurkikuntza gako bat" egin du.
Gripe kasuek gora egiten jarraitzen dute Hego Euskal Herrian

Gripe kasuek gora egiten jarraitzen dute Hego Euskal Herrian

Arnas infekzio akutuen tasa 505 kasukoa izan da 100.000 biztanleko azken astean, aurrekoa, ordea, 461ekoa izan zen. Nafarroan, aldiz, tasa 898 kasukoa izan da 100.000 biztanleko.
Marieta, 13 urteko gasteiztarra, Espainiako Estatuan bihotz artifizial bat jaso duen lehen adingabea

Marieta, 13 urteko gasteiztarra, Espainiako Estatuan bihotz artifizial bat jaso duen lehen adingabea

Duela urtebete hezurretako minbizia diagnostikatu ziotenean hasi zen ibilbide gogor eta neketsua. Marieta oso egoera larrian iritsi zen La Paz ospitalera. Koma eragin behar izan zioten. Esnatzean barruan zeraman gailu berria.

Lurpean dagoen hidrogenoaren frakzio bakar batek 200 urtez energia mendekotasunarekin buka lezake

Lurpean dagoen hidrogenoaren frakzio bakar batek 200 urtez energia mendekotasunarekin buka lezake

Ikerketa berri batek iradokitzen du Lurrak 6,2 bilioi tona hidrogeno inguru dituela arroketan eta lurpeko biltegietan. Arazoa da oraindik ez dakitela non dauden erreserba horiek.
22.800 pertsona aritzen dira Euskadin ikerketa eta garapenean

22.800 pertsona aritzen dira Euskadin ikerketa eta garapenean

Euskadiko biztanleria aktiboaren % 2 baino gehiago.Emakumeen presentziak, ordea, txikia izaten jarraitzen du eta ozta iristen da % 35era.
Bularreko minbiziaren kontrako sendagaien konbinazio eraginkor bat ikertu dute CCUNk eta Biogipuzkoak

Bularreko minbiziaren kontrako sendagaien konbinazio "eraginkor" bat ikertu dute CCUNk eta Biogipuzkoak

Immunoterapia gehitu diote kimioterapiako botikei, eta emaitzak "tumorearen kontrako jarduera esanguratsua erakutsi du, segurtasun-profil onargarriarekin, bularreko minbizi hirukoitz negatibo aurreratua duten pazienteengan, tumore mota honetan erasokorrena.
Nola laguntzen du teknologiak klima aldaketaren aurka?

Nola laguntzen du teknologiak klima aldaketaren aurka?

Solasaldi bat egin dugu hiru aditurekin: Irati Epelde (AZTI), Jose Luis Elejalde (Tecnalia), Olatz Unamunzaga (Neiker). Hirurekin aztertu dugu teknologiaren ekarpena ingurumenean eta klima aldaketaren aurka.

Zeintzuk izan dira 2024ko albiste zientifiko esanguratsuenak?

Zeintzuk izan dira 2024ko albiste zientifiko esanguratsuenak?

Elhuyarrek azpimarratu du 2024a urte emankorra izan dela arlo zientifikoan. Berri harrigarriak izan dira, baina baita beste hainbat kezkagarri ere. Elhuyarrek berak hamaika albiste zabaldu ditu urte osoan zehar, eta horietatik 10 esanguratsuenak nabarmendu ditu.

''Ezjakintasuna eta interesak daude zientzialariek jasotako erasoen atzean''

''Ezjakintasuna eta interesak daude zientzialariek jasotako erasoen atzean''

Dibulgazioa egin duten zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela jakin ondoren, EHUn aritzen diren Izortze Santin eta Jone Bilbao ikerlariekin irain eta mespretxuzko komentarioen nondik norakoei buruz hausnartu dugu.

Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak

Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak

Egin duten ikerketaren emaitzak zabaldu dituzte, eta zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela dio azterlanak. eitb.eus-ek EHUko bi ikertzaile eta dibulgatzaileren hausnarketak jaso ditu.
Zergatik da zerua urdina?

Zergatik da zerua urdina?

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunak azaldu digu zergatik ikusten dugun zerua urdina.
''Elhuyar'' aldizkariaren abenduko edukiak

''Elhuyar'' aldizkariaren abenduko edukiak

Ana Galarragarekin errepasatu ditugu Elhuyar aldizkariaren abenduko zenbakiaren edukiak. 

Zientzialarien erdiek erasoak jasan dituzte hedabideetan beren iritzia eman ondoren

Zientzialarien erdiek erasoak jasan dituzte hedabideetan beren iritzia eman ondoren

Hori da Espainiako Estatuan egin den ikerketa aitzindariaren ondorio nagusia. Maider Eizmendi Iraola EHUko Gureiker taldeko ikertzaileak gidatu du, eta bertatik ateratako emaitzak 'Science' eta 'Nature' aldizkarietan argitaratu direnen antzekoak dira.
EITB Maratoiaren egun handia

EITB Maratoiaren egun handia

Edizio honetan gaixotasun kardiobaskularretan jarri du arreta EITB Maratoiak, "Entzun bihotzari" lelopean eta Hemendik At taldearen "Eskutitza" abestiak lagunduta. Izan ere, 25 urte betetzen dituzte aurten abestik eta maratoiak.

Zientziaren munduan 2024an eragin handiena izan duten 10 pertsonak

Zientziaren munduan 2024an eragin handiena izan duten 10 pertsonak

Birus "ehiztari" bat, erloju nuklearren diseinatzaile bat, adimen artifizialean aditu bat... "Nature" aldizkari ospetsuak 2024an zientzian mugarri izan diren 10 pertsonak aukeratu ditu.

Libe Lopez Arandia fisikaria

Libe Lopez Arandia fisikaria

Libe Lopez Arandia fisikaria izan dugu, bere ibilbidearen errepasoa egiteko. Gainera, Eli Alberdirekin hitz egin dugu EHUko argitalpen zerbitzuetako berrikuntzez.

Nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz

Nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz

Marijo Imaz ingeniari agronomoa izan dugu, nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz. Gainera, Virginia Garcia (Aranzadi) eta Joxe Mari Agirretxe (Katxiporreta) ere etorri dira bisitan, "Zerua Lapurtu dute" ipuinaz hitz egiteko.

Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera

Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera

Berotze globalaren mugarri izan daitekeen gertakari hori uste baino lehenago jazo daiteke: 2027ko abuztuan, aurreikuspen ezkorrenen arabera. Artikoa izotz gabe geratzeak ekosistemari eta klimari eragin diezaieke, muturreko fenomeno meteorologiko larriagoak eraginda.
Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin

Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin

Edurne Gaston izan dugu, Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin atera baitute.

Vandana Shiva: Zientzia, hein handi batean, arbitrarioa da

Vandana Shiva: "Zientzia, hein handi batean, arbitrarioa da"

Zientziak kapitalaren alde eta naturaren kontra egin izan duela salatzen du Vandana Shiva fisikari kuantikoak. Mundu akademikoa utzi eta ekofeminismoan murgildu den aktibistaren biografia eta pentsaera kontatu dizkigu Juan Aldaz soziologoak
Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin

Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin

Oskar Gonzalez EHUko kimikari eta artean aditua izan dugu saio honetan. Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin. 

''Aurreikusten da 2050erako infekzioek minbiziak baino heriotza gehiago eragingo dituztela''

''Aurreikusten da 2050erako infekzioek minbiziak baino heriotza gehiago eragingo dituztela''

Bakterioek antibiotikoei aurre egiten ere ikasten dute, eta, beraz, litekeena da etorkizunean osasun-arazo handia izatea. Igor Horrillo EHUko Farmazia Fakultateko dekanordeak azaldu du guk geuk asko egin dezakegula erresistentzia hori saihesteko.

Mariana Medinaren ikerketa-lerro berria eta ON zientzia

Mariana Medinaren ikerketa-lerro berria eta ON zientzia

CICnanoGUNEko Mariana Medinak ikerketa lerro berri batez hitz egin du: Giza zelulak mgnetikoki kontrolatuta. Manex Urruzolak, berriz, ONzientzia bideoen lehiaketaren aurtengo edizioaren aurkezpena egin du.

1 / 30 Hurrengoa

  • Droneen albisteak

    Droneen albisteak

    Zein erabilera pribatu edo profesional dute piloturik gabeko aireontziek?

  • Klima-aldaketa

    Klima-aldaketa

    Munduko klima-aldaketari buruzko azken orduko albiste guztiak, eitb.eus atarian

orain albiste

Albiste gehiago

ARGAZKIAK

kargatzen