Zientzia

1 / 30 Hurrengoa
Zaharrak diren saguen bizi-itxaropena % 25 luzatzea lortu dute gaixotasunik garatu gabe

Zaharrak diren saguen bizi-itxaropena % 25 luzatzea lortu dute gaixotasunik garatu gabe

Proteina inflamatorio baten blokeoak metabolismoa eta funtzio muskularra hobetzen ditu saguetan, eta, aldi berean, zahartze eta hauskortasun zantzuak murrizten ditu.
Antxoaren biomasa 143.000 tonakoa da Bizkaiko golkoan, batez besteko historikoaren gainetik

Antxoaren biomasa 143.000 tonakoa da Bizkaiko golkoan, batez besteko historikoaren gainetik

Azti euskal zentro zientifikoak egindako ikerketa baten arabera, antxoak "egoera onean" jarraitzen du. Amaia Barredoren hitzetan, horrek "Euskadiko arrantza-sektorearen jasangarritasunaren alde egin dugun apustua balioesten du".
Algak, erregai jasangarriak ekoizteko osagai baliogarria

Algak, erregai jasangarriak ekoizteko osagai baliogarria

Erregai fosilentzako alternatiba bila daude zientzialariak, eta horretarako, bioerregaiak eratzen ari dira hainbat osagai naturalekin, besteak beste, algekin. Eneko Axpe fisikariak azaldu ditu erregai jasangarri batek izan behar dituen ezaugarriak eta prozesuak.

Neandertalak Down sindromedun umea zaintzeko antolatu zirenekoa

Neandertalak Down sindromedun umea zaintzeko antolatu zirenekoa

Zientzielariek deskubritu dute duela 200.000 urteko gizakiek elkar zaintzen zutela. Down sindromedun ume bati lagundu zioten. Noiz hasi ziren gizakiak elkar zaintzen? Nola iritsi dira ondorio horretara? Nola zaintzen zuten elkar neandertalek? Maite Iris Garcia EHUko arkeologia ikerlariak.
 Txinak Ilargia, Marte eta Jupiter esploratzeko asmoa du datozen hamarkadetan

Txinak Ilargia, Marte eta Jupiter esploratzeko asmoa du datozen hamarkadetan

Txinak bere espazio programa berria iragarri du, eta datozen hamarkadetan Ilargia, Marte eta Jupiter esploratzeko asmoa du. Hurrengo misioak Ilargian izango direla aurreratu dute, ingurumenaren eta satelitearen poloko baliabideen esplorazioa.

Agatha Christieren pozoiak: errizinoa

Agatha Christieren pozoiak: errizinoa

Mentxu Aiertza etorri zaigu Agatha Christieren beste pozoi bati buruz hitz egitera: errizinoaz.

Itsasgunek itsas ikerketaren eta iraunkortasunaren abangoardian jarri du EHU

Itsasgunek itsas ikerketaren eta iraunkortasunaren abangoardian jarri du EHU

Euskal Herriko Unibertsitateak (EHUk) 'Itsasgunea' inauguratu du, Bilboko Ingeniaritza Eskolako Nautika eraikinean (Portugalete, Bizkaia) egoitza duen itsas ezagutza ikertzeko eta transmititzeko diziplina anitzeko gunea.
Gerardo Ceballos: 'Zibilizazioaren kolapsoa egongo da eta baliteke 100-150 urtetan gizateria desagertzea'

Gerardo Ceballos: 'Zibilizazioaren kolapsoa egongo da eta baliteke 100-150 urtetan gizateria desagertzea'

Gerardo Ceballos zientzialari mexikarrak 'Fronteras del Conocimiento BBVA Fundazioa' saria jaso du Ekologiaren eta Kontserbazioaren Biologiaren kategorian, 'Espezieen Seigarren Desagertze Handiaren' garrantzia kuantifikatzeagatik.

Algek uretan egiten duten zarata grabatu eta erakutsi digu Xabier Erkizia soinu artistak

Algek uretan egiten duten zarata grabatu eta erakutsi digu Xabier Erkizia soinu artistak

Uretara mikrofono bat sartu eta ezustean entzun zuen algek egiten duten soinua Xabier Erkizia soinu artistak. Tanzanian izan zen hori. Grabazio horiek jarri eta landareek soinuak egin eta entzuteko duten gaitasunaz aritu zaigu Amarauna saioan
Juantxo Agirre Mauleon: Euskararen sorrerari argi apur bat emateko balio du aurkikuntzak

Juantxo Agirre Mauleon: "Euskararen sorrerari argi apur bat emateko balio du aurkikuntzak"

Nafarroako Larunbe herriaren alboan, Arriaundi mendiko indusketan, harri bat topatu zuten 2022an. Harri hori zizelkatuta dago, latinezko hitzekin, eta hitz horien artean Larrahe hitza azaltzen da. Aranzadi elkarteko Juantxo Agirre Mauleonek aurkikuntzaren garrantziaz hitz egin digu.
K.o. I. mendeko aldare bat aurkitu dute Larunben, Larrahe jainko baskoiari eskainitakoa

K.o. I. mendeko aldare bat aurkitu dute Larunben, Larrahe jainko baskoiari eskainitakoa

Latinez idatzitako eta Valeria Vitellak sinatutako testu bat du aldareak. Erromatar garaian ere jainko indigena baskoiak gurtzen zituztela erakusten du piezak.
Haritz Sardon: kimikari baten ibilbide profesional oparoa

Haritz Sardon: kimikari baten ibilbide profesional oparoa

Haritz Sardon (EHU) kimikariaren ibilbide profesional oparoa ezagutu dugu.

Eureka! Zientzia Museoak 2026an itxiko ditu ateak, eta Tabakalerak hartuko du horren lekukoa

Eureka! Zientzia Museoak 2026an itxiko ditu ateak, eta Tabakalerak hartuko du horren lekukoa

Espazio berria Tabakalerako 0, 1 eta 4. solairuetan egongo da, eta erakusketarako, inspiraziorako, prestakuntzarako eta elkarlanerako guneak izango ditu. Udazkenean irekiko ditu ateak.
Atenea espazioak jarraipena emango dio Tabakaleran Eureka Zientzia Museoari 2026tik aurrera

Atenea espazioak jarraipena emango dio Tabakaleran Eureka Zientzia Museoari 2026tik aurrera

Kutxa Fundazioaren Plan Estrategiko berriak 15 milioi euroko inbertsioa aurreikusten du 2026ko udazkenean Tabakaleran Atenea espazio berria abian jartzeko. Horrek jarraipena emango dio Eureka Zientzia Museoari, eta urte horretako lehen seihilekoan itxiko da Miramongo museoa.

Lolamizina, antibiotiko itxaropentsu bat

Lolamizina, antibiotiko itxaropentsu bat

Lide Arana EHUko biokimikariarekin lolamizina antibiotiko itxaropentsuaz aritu gara. Gainera, Ana Galarragak eta Inhar Lopezek Elhuyar aldizkariaren ekaineko zenbakiaz hitz egingo digute. 

Kafeak ez ezik, beste zenbait landarek duten kafeinaz hitz egin digu Idoia Mujikak

Kafeak ez ezik, beste zenbait landarek duten kafeinaz hitz egin digu Idoia Mujikak

Idoia Mujika materiaren fisika zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunarekin aztertu dugu kafeak eta beste zenbait landarek duten kafeinaz, kontsumoaz, gure organismoan duen ondorioaz eta landereengan duen funtzioaz.
Aitana Lertxundi Manterola

Aitana Lertxundi Manterola

Aitana Lertxundi Manterola (EHU), PARC proiektuaz: pertsonen biomonitorizazioa, hainbat substantzia kimikoren eragina ikertzeko.

Ane Fullaondo: Pazienteen datuak analizatuta, osasun sistema hobeago bat lortzea da gure helburua

Ane Fullaondo: "Pazienteen datuak analizatuta, osasun sistema hobeago bat lortzea da gure helburua"

Biosistemak Institutuko zuzendaria da Ane Fullaondo. Urteak eman ditu sekuentziazio masiboaren ikerketan CiC Biogunen eta gaur egun, osasun datuen analisiak egiten dituzte; ondoren, Osakidetza eta Osasun sailari gomendioak helarazteko.
Ikerketa proiektuetarako tomografo konputarizatua erosi du EHUk

Ikerketa proiektuetarako tomografo konputarizatua erosi du EHUk

Gailu honekin objektu baten irudi ugari lortu daitezke X izpien bidez, ondoren, zehaztasun handiko 3 dimentsiotako irudiak osatu ahal izateko. Bereizmen handia duen Estatuko tomografo bakarra da eta 1,5 milioi euroko kostua izan du.

Posible litzateke tximeletarik eta erlerik gabeko mundu bat?

Posible litzateke tximeletarik eta erlerik gabeko mundu bat?

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio arduradunarekin polinizazioaz aritu gara.
'National Geographic Explorer' ontzia Pasaian porturatu da

'National Geographic Explorer' ontzia Pasaian porturatu da

Poloetara bidaiak egiten dituen ontzi horretan, 131 bidaiari (ikerlariak eta turistak) eta 88 tripulatzaile doaz. Vilagarcia de Arousatik (Galizia) dator, eta 14:00ak arte egongo da Pasaiako badian. Bordelera abiatuko da ondoren.

Zientzia Azoka

Zientzia Azoka

Elhuyarrek anel Solabarrieta izan dugu, Bilbon egingo duten Zientzia Azokaz hizketan.

Birusak, bakteriak... inguru guztia mikroorganismoz betea daukagu

Birusak, bakteriak... inguru guztia mikroorganismoz betea daukagu

Askotan bakteria eta birusei buruzko albisteak iristen zaizkigu, baina horrelako zenbat ditugu gure inguruan? Non daude? Kaltegarriak dira denak? Galdera hauen erantzunen bila abiatu gara.
''Betidanik egon dira mikroorganismoak gure artean eta batzuk beharrezkoak ditugu''

''Betidanik egon dira mikroorganismoak gure artean eta batzuk beharrezkoak ditugu''

Irati Martinez Malax-Etxebarria mikrobiologo eta irakaslearekin aritu gara izaki bizidun hauei buruz. Gizakia baino lehenagotik daude Lur planetan eta horietako batzuk beharrezkoak dira hainbat ekosistemaren iraupenerako.

Nola egin aurre etxean ugaltzen zaizkigun mikroorganismoei?

Nola egin aurre etxean ugaltzen zaizkigun mikroorganismoei?

EHUko Farmazia Fakultateko Mikrobiologia irakaslea eta ikerlaria da Irati Martinez Malax-Etxebarria. Obsesionatu gabe, baina etxea garbi mantentzearekin mikroorganismoak neurrira mantenduko ditugula argi du. Sukaldean eta komunean aritzeko gomendio batzuk eman dizkigu.

''Argia oraindik misterio bat da guretzako: unibertsoaren % 4 bakarrik ezagutzen dugu''

''Argia oraindik misterio bat da guretzako: unibertsoaren % 4 bakarrik ezagutzen dugu''

Gaur Argiaren Nazioarteko Eguna dela eta, Eneko Axpe fisikoarekin izan gara, argiaren inguruko bitxikeriak ezagutzeko.

Pedro Miguel Etxenike: ''Miresten dut ideia bat nola laburtzeko gai diren bertsolariak''

Pedro Miguel Etxenike: ''Miresten dut ideia bat nola laburtzeko gai diren bertsolariak''

Zientzialariak aitortzen duenez, txikitatik irakasle onak izan zituen, bere ama tartean, eta gauza asko gustatzen zitzaizkion; zientziarekiko grina ez izan arren, eginez maitatu egin zuen, eta zelako ibilbidea egin duen ordutik. Madrilgo Honoris Causa Doktorea izendapena jaso berri du.

Hil egin da duela bi hilabete genetikoki eraldatutako txerri baten giltzurruna transplantatu zioten gizona

Hil egin da duela bi hilabete genetikoki eraldatutako txerri baten giltzurruna transplantatu zioten gizona

Massachusettseko Ospitale Orokorrak jakitera eman duenez, ez dago heriotza transplantearen ondorioz gertatu dela esateko zantzurik. Gizonak 62 urte zituen.
Italiako Ponza Film Awardsen saritu berri duten 'Erresistente' dokumentala, Primeran plataforman ikusgai

Italiako Ponza Film Awardsen saritu berri duten 'Erresistente' dokumentala, Primeran plataforman ikusgai

Bego Zubia Gallastegiren dokumentalak antibiotikoekiko erresistenteak diren bakterioen arazoa jorratzen du. Elhuyarrek ekoitzi du eta EITBk ere parte hartu du bertan.
Azken 20 urteotako aurora boreal bizienak ikusi ahal izan ditugu Euskal Herrian

Azken 20 urteotako aurora boreal bizienak ikusi ahal izan ditugu Euskal Herrian

Aurora borealek mundua liluratu dute, baita Euskal Herria ere. Zer dela eta ikusi ahal izan da fenomeno eder hori hain hegoaldean? Aranzadi Elkarteak azalpen zientifikoa eman digu.

Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik

Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik

EHUko Eli Rezabal izan dugu gonbidatu: Likido ionikoen mundu zabala Kimika teorikoaren ikuspuntutik.

Solar Orbiterrek eguzkiaren koroaren irudi ikusgarriak grabatu ditu

Solar Orbiterrek eguzkiaren koroaren irudi ikusgarriak grabatu ditu

Zunda europarrak izarraren behe atmosferaren eta kanpo koroaren arteko trantsizioa grabatu zuen irailean, eta bertan ikus daiteke gas distiratsuenak, beroenak, osatzen duen koroa-goroldioa.

Agatha Christieren pozoiak: talioa

Agatha Christieren pozoiak: talioa

Mentxu Aiertzarekin, Agatha Christieren pozoiak aztertzen jarraitu dugu. Oraingoan, talioaz aritu gara.

EHUk 252 milioi lortu ditu azken bost urteetan ikerketa lanari esker

EHUk 252 milioi lortu ditu azken bost urteetan ikerketa lanari esker

Horrela, 3.400 ikertzailek 257 taldetan lan egiten dute, 2019an baino % 14 gehiago. EHU Euskadiko lehen erakunde ikertzailea da, eta jarduera horretan Espainiako lehen bederatzi unibertsitateen artean dago.
 Matematikari euskaldunen topaketa

Matematikari euskaldunen topaketa

UEUko Naiara Arrizabalaga eta ELi Alberdi izan ditugu, matematikari euskaldunen topaketaz hizketan.

Echenique: ''Nire lanari eta EHUri egindako aitortza kolektibo bat da''

Echenique: ''Nire lanari eta EHUri egindako aitortza kolektibo bat da''

Pedro Miguel Echenique euskal zientzialaririk ospetsuenak eta nazioartekoenak beste aitortza bat jaso du gaur. Madrilgo Unibertsitate Autonomoak doctor Honoris Kausa izendatu du. Fisikariak urte luzeetan  egindako ikerlana eta bere ibilbide akademikoa aitortu dituzte.

Markel San Nicolasek tesian baieztatu duenez, argazki berezi batekin atzeman daiteke kalamu medizinala

Markel San Nicolasek tesian baieztatu duenez, argazki berezi batekin atzeman daiteke kalamu medizinala

EHUko kimikaria da Markel San Nicolas, eta tesia egin du kalamu-landareen hazkuntzaren inguruan. Adituaren arabera, kamera hiperespektrala erabilita kalamuaren CBDa atzeman daiteke. Hain zuzen ere, erabilera terapeutikoa du CBDak eta medikuntzan erabil daiteke.
Hirugihar beganoa, txuletak inprimatzeko makina... Food 4 Future-k elikagaien etorkizuna erakutsi du BECen

Hirugihar beganoa, txuletak inprimatzeko makina... Food 4 Future-k elikagaien etorkizuna erakutsi du BECen

Hiru egunetan zehar, Elikagaien eta Edarien Industriari zuzendutako mundu mailako ekitaldirik garrantzitsuena ospatuko da BECen.

Euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologia

Euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologia

Elhuyarreko Ander Corralekin aritu gara euskarazko itzulpena automatikoaren azken teknologiaz, adimen artifizialaren bitartez. 

Instituto Roche fundazioak medikuntza birsortzaileari buruzko Teknopolisen kazetaritza lana saritu du

Instituto Roche fundazioak medikuntza birsortzaileari buruzko "Teknopolis"en kazetaritza lana saritu du

Osasungintzako komunikazio arloan erreferente den lehiaketa honetara 280 lan aurkeztu dira aurten, parte hartze errekorra gaindituta, eta guztien artetik EITBk eta Elhuyar Fundazioak ekoiztutako saioa nabarmendu dute, 'National Geographic'ekin batera.
1 / 30 Hurrengoa

  • Droneen albisteak

    Droneen albisteak

    Zein erabilera pribatu edo profesional dute piloturik gabeko aireontziek?

  • Klima-aldaketa

    Klima-aldaketa

    Munduko klima-aldaketari buruzko azken orduko albiste guztiak, eitb.eus atarian

ARGAZKIAK