Zientzia

1 / 30 Hurrengoa
Zeintzuk izan dira 2024ko albiste zientifiko esanguratsuenak?

Zeintzuk izan dira 2024ko albiste zientifiko esanguratsuenak?

Elhuyarrek azpimarratu du 2024a urte emankorra izan dela arlo zientifikoan. Berri harrigarriak izan dira, baina baita beste hainbat kezkagarri ere. Elhuyarrek berak hamaika albiste zabaldu ditu urte osoan zehar, eta horietatik 10 esanguratsuenak nabarmendu ditu.

''Ezjakintasuna eta interesak daude zientzialariek jasotako erasoen atzean''

''Ezjakintasuna eta interesak daude zientzialariek jasotako erasoen atzean''

Dibulgazioa egin duten zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela jakin ondoren, EHUn aritzen diren Izortze Santin eta Jone Bilbao ikerlariekin irain eta mespretxuzko komentario hauen nondik norakoei buruz hausnartu dugu.

Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak

Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak

Egin duten ikerketaren emaitzak zabaldu dituzte, eta zientzialarien % 51k erasoak jasan dituztela dio azterlanak. eitb.eus-ek EHUko bi ikertzaile eta dibulgatzaileren hausnarketak jaso ditu.
Zergatik da zerua urdina?

Zergatik da zerua urdina?

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunak azaldu digu zergatik ikusten dugun zerua urdina.
''Elhuyar'' aldizkariaren abenduko edukiak

''Elhuyar'' aldizkariaren abenduko edukiak

Ana Galarragarekin errepasatu ditugu Elhuyar aldizkariaren abenduko zenbakiaren edukiak. 

Zientzialarien erdiek erasoak jasan dituzte hedabideetan beren iritzia eman ondoren

Zientzialarien erdiek erasoak jasan dituzte hedabideetan beren iritzia eman ondoren

Hori da Espainiako Estatuan egin den ikerketa aitzindariaren ondorio nagusia. Maider Eizmendi Iraola EHUko Gureiker taldeko ikertzaileak gidatu du, eta bertatik ateratako emaitzak 'Science' eta 'Nature' aldizkarietan argitaratu direnen antzekoak dira.
EITB Maratoiaren egun handia

EITB Maratoiaren egun handia

Edizio honetan gaixotasun kardiobaskularretan jarri du arreta EITB Maratoiak, "Entzun bihotzari" lelopean eta Hemendik At taldearen "Eskutitza" abestiak lagunduta. Izan ere, 25 urte betetzen dituzte aurten abestik eta maratoiak.

Zientziaren munduan 2024an eragin handiena izan duten 10 pertsonaiak

Zientziaren munduan 2024an eragin handiena izan duten 10 pertsonaiak

Birus "ehiztari" bat, erloju nuklearren diseinatzaile bat, adimen artifizialean aditu bat... Nature aldizkari ospetsuak 2024an zientzia markatu duten 10 pertsonak aukeratu ditu.

Libe Lopez Arandia fisikaria

Libe Lopez Arandia fisikaria

Libe Lopez Arandia fisikaria izan dugu, bere ibilbidearen errepasoa egiteko. Gainera, Eli Alberdirekin hitz egin dugu EHUko argitalpen zerbitzuetako berrikuntzez.

Nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz

Nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz

Marijo Imaz ingeniari agronomoa izan dugu, nekazaritza ekologikoak lurzoruan duen onuraz. Gainera, Virginia Garcia (Aranzadi) eta Joxe Mari Agirretxe (Katxiporreta) ere etorri dira bisitan, "Zerua Lapurtu dute" ipuinaz hitz egiteko.

Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera

Artikoa 2030. urtea baino lehen gera liteke itsas izotzik gabe, ikerketa baten arabera

Berotze globalaren mugarri izan daitekeen gertakari hori uste baino lehenago jazo daiteke: 2027ko abuztuan, aurreikuspen ezkorrenen arabera. Artikoa izotz gabe geratzeak ekosistemari eta klimari eragin diezaieke, muturreko fenomeno meteorologiko larriagoak eraginda.
Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin

Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin

Edurne Gaston izan dugu, Elhuyarreko 2025eko egutegia emakume zientzialariekin atera baitute.

Vandana Shiva: Zientzia, hein handi batean, arbitrarioa da

Vandana Shiva: "Zientzia, hein handi batean, arbitrarioa da"

Zientziak kapitalaren alde eta naturaren kontra egin izan duela salatzen du Vandana Shiva fisikari kuantikoak. Mundu akademikoa utzi eta ekofeminismoan murgildu den aktibistaren biografia eta pentsaera kontatu dizkigu Juan Aldaz soziologoak
Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin

Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin

Oskar Gonzalez EHUko kimikari eta artean aditua izan dugu saio honetan. Picasso aztertzen irudi hiperrespektralekin. 

''Aurreikusten da 2050erako infekzioek minbiziak baino heriotza gehiago eragingo dituztela''

''Aurreikusten da 2050erako infekzioek minbiziak baino heriotza gehiago eragingo dituztela''

Bakterioek antibiotikoei aurre egiten ere ikasten dute, eta, beraz, litekeena da etorkizunean osasun-arazo handia izatea. Igor Horrillo EHUko Farmazia Fakultateko dekanordeak azaldu du guk geuk asko egin dezakegula erresistentzia hori saihesteko.

Mariana Medinaren ikerketa-lerro berria eta ON zientzia

Mariana Medinaren ikerketa-lerro berria eta ON zientzia

CICnanoGUNEko Mariana Medinak ikerketa lerro berri batez hitz egin du: Giza zelulak mgnetikoki kontrolatuta. Manex Urruzolak, berriz, ONzientzia bideoen lehiaketaren aurtengo edizioaren aurkezpena egin du.

Ana Galarraga, zientzia dibulgatzailea: ''Gizartean zientziak balioa galdu duela uste dut''

Ana Galarraga, zientzia dibulgatzailea: ''Gizartean zientziak balioa galdu duela uste dut''

Ana Galarragak Rikardo Arregi kazetaritza sarien Ohorezko mugarria saria jaso du. Bere ibilbide zientifikoan gainerako kideekin batera egindako lanak ekarri diola aipatzen du. Epaimahaiak zientzian egindako ekarpen feminista azpimarratu du.  

 Urrutitik kontrolatutako teknologiaren 3 adibide

Urrutitik kontrolatutako teknologiaren 3 adibide

Eneko Ugalde (Tekniker), Asier Nieto (AZTI) eta Asier Fernandez (Tecnalia) izan ditugu gonbidatu: Urrutitik kontrolatutako teknologiaren 3 adibide. 

EITB Maratoiaren erronka martxan dugu: bidali Eskutitza abestiaren bertsioa, eskuekin bihotz bat osatuz

EITB Maratoiaren erronka martxan dugu: bidali "Eskutitza" abestiaren bertsioa, eskuekin bihotz bat osatuz

EITB Maratoiaren webgunean eskuragarri dago karaoke bertsioa. Proposamenik original, dibertigarri edota hunkigarrienak EITBko albistegi eta saioetan emango dira azaroaren 12tik aurrera.
Antton Babaze Aizpurua

Antton Babaze Aizpurua

Antton Babaze Aizpurua, CFMko fisikari kuantikoa, CAF-Elhuyar sarietan irabazle bat.

Miren Basaras

Miren Basaras

Miren Basaras (EHU) izan dugu, aurtengo CAF-Elhuyar sariketako merezimendu-sariduna.

Hemen da EITB Maratoiaren bideoklip solidarioa, Martin Urrutia, Leire Martinez eta elkarteetako ordezkariekin

Hemen da EITB Maratoiaren bideoklip solidarioa, Martin Urrutia, Leire Martinez eta elkarteetako ordezkariekin

Hemendik At taldearen "Eskutitza" abestia du soinu-banda, eta keinu bat egiteko deia egiten dio gizarteari, eskuekin bihotzak osatzeko. Bizuma egiteko aukera, berriz, martxan da jada, 33478 zenbakian.
Guillermo Roa: Oso txarrak ziren gure programak hasieran... eskerrak Euskadi Irratiak pazientzia izan zuen

Guillermo Roa: "Oso txarrak ziren gure programak hasieran... eskerrak Euskadi Irratiak pazientzia izan zuen"

20 urte handi bete ditu Roak NORTEKO FERROKARRILA zientzia dibulgazioa egiten duen programaren lokomotoran.
2024ko EITB Maratoiaren bideoklipa: ''Eskutitza'' abestiak Leire Martinez eta Martin Urrutia batu ditu

2024ko EITB Maratoiaren bideoklipa: ''Eskutitza'' abestiak Leire Martinez eta Martin Urrutia batu ditu

Bi artistek Hemendik At taldearen abesti ezagun honen bideoklip solidarioa grabatu dute. EITB Maratoiak berak bezala, 25 urte bete dituen kantua da. Herritarrei dei egin diete honekin bat egitera, kantuan eta dantzan bideo bat egin, grabatu eta zabalduta.

Futbolariek gaixotasun neurodegeneratiboak izateko arrisku handiagoa dute buruko kolpeen eraginez

Futbolariek gaixotasun neurodegeneratiboak izateko arrisku handiagoa dute buruko kolpeen eraginez

Ikerketak azken 50 urteetan buruan hartutako kolpeak areagotu egin direla egiaztatu du. Kalkuluen arabera, profesionalek 2.000 burukada inguru ematen dituzte 20 urteko ibilbidean, eta 10 urtean % 50eko probabilitatea dute garuneko konmozioa izateko.
Metalak giza gorputzean

Metalak giza gorputzean

EHUko Lide Arana Urbieta izan dugu gonbidatu. Metalak giza gorputzean: ezin bizi haiek gabe.

Ozeanoen epeltzea, itsas-denboraleak eta 8 metroko olatuak neurtzeko radarrak

Ozeanoen epeltzea, itsas-denboraleak eta 8 metroko olatuak neurtzeko radarrak

VI. Uhinak kongresuari buruz hitz egin dugu Faktoriako 'Bigarren Laurdena' tartean. AZTIko Lohitzune Solabarrietak azaldu digu kongresuan aurkeztuko duena: itsasoko korronte eta olatuak neurtzeko radar-sistema. "8 metro arteko olatuak erregistratu ditugu".
Ion Garin: ''Umeak egun batez ikertzaile izatea pentsatu dugu''

Ion Garin: ''Umeak egun batez ikertzaile izatea pentsatu dugu''

Ion Garin eta Virginia Garcia Aranzadi Zientzia Elkarteko bazkideek Bihotz Berdeak programa aurkeztu dute. 12-15 urte bitarteko nerabeei zuzenduta dago, zientzia eta ingurumenaren arloak lantzeko helburuarekin. Informazio guztia eskuragarri, Aranzadiren webgunean.

''Mamu-partikulak'' atzemateko esfera garden erraldoi bat eraiki du Txinak lurpean

''Mamu-partikulak'' atzemateko esfera garden erraldoi bat eraiki du Txinak lurpean

35,4 metroko diametroa eta 12 solairuko altuera du dispositibo erraldoi horrek, eta lurpean dago, 700 metroko sakoneran, granitozko geruza baten azpian, Kaipingen, Jiangmen hirian. "Unibertsoaren misterioak argitzeko mamu-partikulak" jasotzea du helburu, Xinhua albiste-agentziak jaso duenez.

Iraileko ''Elhuyar'' aldizkariari gainbegirada

Iraileko ''Elhuyar'' aldizkariari gainbegirada

"Elhuyar" aldizkarioko lantaldetik Ana Galarraga etorri zaigu, iraileko zenbakiaren gainbegirada egitera. 

“Mendeko kometa” ikusteko azken aukera

“Mendeko kometa” ikusteko azken aukera

Urriaren 12tik aurrera, Tsuchinshan-ATLAS kometa, “mendeko kometa” bezala ezaguna, Lurretik gertu kokatuko da eta ikusi ahal izateko egunik egokienak izango dira.
Hopfieldek eta Hintonek irabazi dute Fisika Nobel 2024 saria, makinen ikaskuntzari egindako ekarpenagatik

Hopfieldek eta Hintonek irabazi dute Fisika Nobel 2024 saria, "makinen ikaskuntzari" egindako ekarpenagatik

Bi fisikariok sare neuronal artifizialen bidez "automatikoki ikastea ahalbidetzen duten funtsezko aurkikuntzak" egin dituztela nabarmendu du Suediako Akademiak, adimen artifizialaren oinarriak ezarriz.
Insomnio hilgarriaren aurkako terapiaren bila dabil CIC Biogune

Insomnio hilgarriaren aurkako terapiaren bila dabil CIC Biogune

Gaixotasun arraro hau Arabako 20 familiatako kideek daukate. Ikertzaileen ustez, 5 urte inguru beharko dira emaitzak ikusten hasteko.

Erdi Aroko emakume begano baten gorpuzkiak topatu dituzte Mutrikun

Erdi Aroko emakume "begano" baten gorpuzkiak topatu dituzte Mutrikun

Nola jakin dute Mutrikun topatutako Erdi Aroko emakumea "beganoa" zela? Zergatik ez zuen jango animaliengandik eratorritako janaririk? Noizkok dira topatu diren pertsona "beganorik" zaharrenak? Amarauna saioan galdera horiek eta gehiago erantzun dizkigu Maite Iris Garcia Collado arkeologoak.
Ba al dakizu osmosia zer den?

Ba al dakizu osmosia zer den?

Idoia Mujika Materiaren Fisika Zentroko komunikazio eta dibulgazio arduradunak osmosioaz hitz egin digu adibide praktikoak jarriz eta jolas bat proposatuz.
Gatzaga baten istorio zaharra

Gatzaga baten istorio zaharra

Leintz Gatzagako gatz-museoko Aitor Larrañaga izan dugu.

Euskal Herriko kulturaren ezagutza ebaluatzen eta handitzen

Euskal Herriko kulturaren ezagutza ebaluatzen eta handitzen

Orai ikerketa zentroko Oihane Cantero Dominguez ikertzailea izango dugu gurekin. Adimen artifizialeko teknikekin, Euskal Herriko kulturaren ezagutza ebaluatu eta handitu du hizkuntza-eredu batean.

Perez Iglesias: Duplizitaterik ez dago, Ikerbasquek ekarpena egingo dio Ikasketa Aurreratuen Zentroari

Perez Iglesias: "Duplizitaterik ez dago, Ikerbasquek ekarpena egingo dio Ikasketa Aurreratuen Zentroari"

Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburuaren arabera, Ikerbasquek funtzio "esanguratsua" izango du Ikasketa Aurreratuen Zentroan.
Perez Iglesias sailburuak ikerlarientzat Ikasketa Aurreratuen Zentroa sortzea proposatu du

Perez Iglesias sailburuak ikerlarientzat Ikasketa Aurreratuen Zentroa sortzea proposatu du

Hurrengo lau urteotan Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailaren lerro nagusien nondik norakoak azaldu ditu Legebiltzarrean. Iragarri duenez, euskarazko ikasketen kopurua handitu eta beketarako diru gehiago bideratuko du (% 6ko igoera).
Polaris Dawn misio espazial historikoaren parte-hartzaileak Lurrera itzuli dira

Polaris Dawn misio espazial historikoaren parte-hartzaileak Lurrera itzuli dira

Aste honetan, historian izandako lehen ibilaldi espazial pribatua egin dute. Elon Musk aberatsaren SpaceX enpresak egin ditu misio honetan erabili dituzten jantzi bereziak.

1 / 30 Hurrengoa

  • Droneen albisteak

    Droneen albisteak

    Zein erabilera pribatu edo profesional dute piloturik gabeko aireontziek?

  • Klima-aldaketa

    Klima-aldaketa

    Munduko klima-aldaketari buruzko azken orduko albiste guztiak, eitb.eus atarian

ARGAZKIAK