Polizia abusuen biktimak

Ehunka pertsona bildu dira gaur goizean 1978ko sanferminetako istiluetan Poliziak tiroz hil zuen German Rodriguezen omenez jarritako plakaren inguruan egia, justizia eta erreparazioa eskatzeko.

10 urteren ostean gaur Giza Eskubideen Behatokia berraktibatu da. ETAren biktimekin konparatuta, Estatuak eragindako biolentziarenak tratu asimetrikoa dutela salatzen dute. Horien eskubideak bermatzen direla ziurtatzeko bueltatu da behatokia. Fiskaltza sozial baten modura arituko direla esan dute.

Familiaren baserri ondoan egin dute ekitaldia, eta senideek argi utzi dute egia argitara atera arte ez dutela etsiko. 1980an Batallon Vasco Español taldeak bere gain hartu zuen Naparraren bahiketa eta hilketa, eta familiak ezinbesteko jotzen du 1968ko Sekretu Ofizialen Legea indargabetzea.

Eguzkik eta Gladys Gogoan elkarteak deituta, dozenaka lagun bildu dira Cristina Enea parkean Venezuelan jaio baina 4 urte zituenetik Donostian bizi izan zen ekologista gogoratzeko. Guardia Zibilak hil zuen, nuklearren eta Bardeako tiro-eremuaren aurkako protesta batean, Tuteran, duela 45 urte.

Eskuin muturreko taldeek edota Poliziak eragindako motibazio politikoko ekintzen biktimak aitortzeko lehen ekitaldi ofiziala egin du gaur Nafarroako Gobernuak. Baluarten bilduta eta Ana Ollo Memoria Historikorako kontseilaria buru aurreneko 12 biktimak aitortu dituzte.

Bigarren indusketan ere, ez dute Jose Miguel Exeberria "Naparra"ren gorpuzkirik aurkitu. 1980an desagertu zen eta Batallon Vasco Españolek hartu zuen bere gain desagertzea. Sekretu Ofizialen legea indargabetzea eskatu dute, beste behin, 'Naparra'-ren senideek.

Nafarroako Gobernuak eskuin muturreko taldeek edo funtzionario publikoek eragindako motibazio politikoko ekintzen 12 biktima aitortu ditu, besteak beste, Guardia Zibilak eraildako Mikel Arregi eta Mikel Zabalza. Albistea jakin berritan, EITBrekin hitz egin du Idoia Zabalzak, Mikelen arrebak. 

Lore-eskaintzaren ostean, Martxoak 3 elkarteak eta ELA, LAB, ESK eta Steilas sindikatuek deituta, manifestazioa egin dute, "Etorkizun justu baterantz" lelopean. Biktimak gogoratzeko erakundeek sortuko duten memoriala txalotu du Martxoak 3 elkarteak.

El Corte Ingles parean izan dira istiluak. Hainbat manifestarik bengalak eta pintura gorria bota dute eraikinera, eta tentsio uneak izan dira. Ertzaintzak kargatu egin du. Lau lagun atxilotu dituzte eta hainbat zauritu izan dira.

1976ko martxoaren 3an Gasteizen hildako bost langileen aldeko lore-eskaintzan izan dira Pello Otxandiano (EH Bildu), Imanol Pradales (EAJ), Miren Gorrotxategi (Elkarrekin Podemos), Alba Garcia (Sumar) eta Ainhoa Domaica (PP).

1976ko martxoaren 3an Gasteizen eraildako bost langileen aldeko lore-eskaintzan izan dira Idoia Mendia lehendakariorde eta Lan eta Enplegu sailburua eta Nerea Melgosa Justizia, Berdintasun eta Gizarte Politiketako sailburua. Eraildakoen memoria bizirik mantendu behar dela azpimarratu dute.

"Jazarpen poliziala, gelditu!" lemapean, manifestazio jendetsua egin dute Tolosan, Kontseilu Sozialistak deituta. Istilua gertatutako kaleetatik igaro da protesta, eta zauritutako gaztea jazarpen polizialaren biktima izan dela salatu dute.

Adierazi dute oraindik ez dakitela zein diren hamarkadetan zehar egin diren torturen dimentsioa eta ondorioak, eta errekonozimendua eta erreparazioa bilatzen dutela. Euskadin, Jaurlaritzak 4.113 kasu ditu erroldatuta.

200 bat lagunek, 'Sanfermines 78: gogoan!' kolektiboak deituta, errefusatu egin dute trantsizio garaiko Barne ministro ohia Iruñean egotea, 1978ko uztailean German Rodriguez hil zuten polizia ekintzaren "errudun" jotzen dutelako.

Legebiltzarkide eta sailburu guztiek hartu dute parte Brouarden aldeko omenaldian, eta Legebiltzarraren kanpoaldean suontzi bat piztu da terrorismoaren biktimen omenez jarritako "Gauerdiko iparrorratza" eskulturaren ondoan.

Hauek izan dira: Lisardo Calo, 1979an Guardia Zibilaren tiro batek zauritu zuena; Luis Maria Ralla Arruti, 1972an atxilotu eta torturatu zutena 19 urte zituela; eta Olatz Etxabe, Iñaki Etxaberen alaba, Batallon Vasco Españolek 1975ean Kanpazar gainean zuen tabernan tiroz hil zuena.

Motibazio politikoek eragindako indarkeriaren biktimak aintzatesteko ekitaldi sinbolikoa egin du gaur Eusko Jaurlaritzak, Donostiako Kursaal Jauregian. Orain arte, euskal erakundeek 334 pertsonari aitortu diete biktima izaera.