La Palma sumendia

Sumendiak irlako biztanle guztien bizitzak aldatu zituen, eta mundu osora iritsi ziren bertako irudi ikusgarriak. Ia urtebete geroago, labak jandakoa berreraikitzen jarraitzen dute.

Ehunka dira etxerik gabe gelditu direnak. Agindutako laguntzak ahalik eta azkarren heldu daitezela eskatu diote gaur bisitan dabilen Pedro Sanchezi.

2021eko albiste garrantzitsuenean harian egon da ETB, eta laburbilduma osatu dugu bideo honetan.

Dena den, gas toxikoa eta lur-jausiak egon daitezkeela ohartarazi dute. Orain, berreraikitzeko lanean hasiko dira.

Azken astean arnasa hartu dute, neke zantzuak dituelako sumendiak. Zientzialariek uste dute gabonetan itzalitzat eman daitekeela, egoerak horrela jarraitzen badu.

Etenaldia aprobetxatuz, konora hurbildu dira zientzialariak. Euren esanetan, hamar egun itxaron behar da guztiz itzali den ikusteko.

Irudietan ikus daiteke kono nagusiak jarduera eten duela eta bigarren mailako konoak biltzen duela une honetan jarduera handiena.

Labaren eta itsasoaren arteko talka termikoaren eraginez azido klorhidrikoaren partikulak dituzten lurrun zutabeak sortu dira. Lurrun hau osasunerako arriskutsuak izan daitezke (@involcan-en irudiak).

Eskolak Internet bidez izango dira El Paso, Los Llanos de Aridane, Tazacorte, Tijarafe eta Puntagorda udalerrietan, La Palmako sumendiak botatzen duen errautsaren ondorioz.

La Palmako sumendiak 975,2 hektarea kaltetu eta 2.574 eraikin suntsitu ditu irailaren 19an erupzioan sartu zenetik.

Harri Geiger geokimikariak grabatu ditu irudiak. Irudietan, La Palmako sumendiaren goialdetik abiadura handian jaisten den bonba bolkaniko bat ikus daiteke.

Azken orduetan, 3,5 gradutik gorako lurrikarak ugaritu egin dira La Palman, sakonera ertainetan eta sakonetan. Horren ondorioz, VI intentsitateko lurrikara gertatzeko aukerak handitu egin dira.

Joan den irailaren 19an Cumbre Viejan hasi zen erupzioaren ondorioz sortutako konoa etengabe birsortzen ari dela ohartarazi dute adituek, material magmatikoaren pisua dela eta.

Irailaren 19an sumendiaren erupzioa hasi zenetik, konoaren hainbat haustura gertatu dira. Zientzialariek gertakari hau normaltzat jotzen dute prozesu mota honetan.

David Calvo Involcaneko bozeramaileak adierazi duenez, gasen isurketa "izugarria" da, 50.000 tona sufre dioxido isuri baitira, eta sumendiak laba gehiago igortzen ditu joan den asteburutik, konoaren albo batean bi pitzadura eta aho berri bat ireki direnetik.

Azken orduotan 229 eraikin irentsi ditu labak eta dagoeneko ia 900 hektarea erre dira. Auzo kaltetuetan bizi diren lagunen kezka nagusia Todoque antzera bukatzea da, herriaren arrastorik gabe.

Laba gertu zegoela ikusita, Las Martelas (Los Llanos de Aridane), Marina Alta, Marina Baja, La Condesa eta Cuesta Zapata (Tazacorte) auzoetako bizilagunak ebakuatzeko agindua eman dute bart.

Gau eta egun La Palamako sumendiaren jarioak ez dauka etenik. Ahuldu beharrean, indarra hartu du eta harritzar izugarriak botatzen ditu.

Hilabete honetan 2.000 eraikin suntsitu ditu labak eta 50 kilometro errepide etenda daude. Platanondoetan ere kalte handiak eragin ditu. La Palmako aberastasunaren erdia sortzen du platanoak eta 10.000 familiaren sostengua da.

Hainbat udalerritako haur askok eskolak bertan behera utzi behar izan zituzten, ikasgeletan egoteak ekar zezakeen arriskuagatik. La Palmako sumendia erupzioan hasi zela hilabete betetzear dela, gaur 4.000 ikasle baino gehiago eskolara itzuli dira.

La Palmako sumendian jarduera aregotu egin da azken ordu hauetan. Labak atzo sumendiaren kono nagusian gainezka egin ondoren, gaur emari handiko laba isurketa ikusi dugu. Izan ere, adituek abiadura handiko laba tsunamia deitu diote sortu denari.

Laba itsas ekosistema lurrun eta azidoengatik aldatzen ari da, eta epe luzera aberastasun biologikoa sortuko du. Oraingoz, inguruan arrainak ikusten dira, uraren tenperatura bi gradu igo da eta pH-a jaitsi egin da.

Irailaren 19tik irekita dauden hiru isurketetatik, kezkagarriena azkena da, aktiboena dagoena. Industrialde bat suntsitu du eta 800 pertsona ebakuatzera behartu ditu.