Klima Aldaketa

Gerardo Ceballos zientzialari mexikarrak 'Fronteras del Conocimiento BBVA Fundazioa' saria jaso du Ekologiaren eta Kontserbazioaren Biologiaren kategorian, 'Espezieen Seigarren Desagertze Handiaren' garrantzia kuantifikatzeagatik.

Gaur Ozeanoen Nazioarteko Eguna da. Gutxienez oxigenoaren % 50 sortzen dute ozeanoek, eta giza jarduerak sortutako karbono dioxidoaren % 30 inguru xurgatzen dute, Nazio Batuen arabera.

INTIA, Nafarroako sozietate publikoa, lanean ari da nekazariei klima aldaketara hobekien egokitzen diren garagar, gari eta beste zereal barietateak eskaintzeko. Filon, Fortunato, Asterion, zereal barietateekin lan egiten dute.

Moneten "Mitxoletak" obraren aurkako erasoa egin dute berotze globalaren aurka protesta egiteko. Parisko Orsay Museoan dagoen obra horren gainean posterra itsatsi du aktibista batek, eta atxilotu egin dute. Aurretik ere egin dituzte antzeko ekintzak berotze globala salatzeko.

Urtez urte klima aldaketak gero eta tenperatura altuagoak ekartzen dizkigula egiaztatzen ari garen arren, aurtengo maiatzak aurreko urteetako joera hautsi du eta batez besteko tenperatura baxuagoa izan da. Prezipitazioak ere aurreko urteetako maiatzean baino ugariagoak izan dira.

11:00etan abiatu dute protesta, eta erraustegiaren gaineko eztabaida publikoa "enegarrenez behin betiko ixten saiatzea" leporatu diote manifestariek Gipuzkoako Foru Aldundiari.

Hiriburuan 34,6 gradutara iritsi dira. Yucatan penintsulan ere errekorrak hausten ari dira 45 gradu ingururekin. Bero zakar hauek lehorte baten ondoren iritsi dira eta herrialdeko hainbat gunetan ura ere falta dute.

Kataluniako zenbait urtegi egoera larrienetik atera dira azken egunotan. Barnealdeko urtegietan % 21,2raino igo da bildutako ur kopurua, duela astebete baino hiru puntu gehiago. Bartzelonan, Sau urtegia hutsik zegoen ia, eta %12,1an dago orain, eta Sequedakoa %26,69an.

(Musika: Ura. ERAUL)

Adimen artifiziala inoiz izan dugun tresna potenteena da; energia aurrezten edo nekazaritzan lagunduko digu mundu berdeago bat lortzeko. Eneko Axpek adimen artifizialaren erabilera aproposa azaldu digu aldaketa klimatikoaren kontra borrokatzeko.

Kukuaren kantuak udaberrian gaudela jakinarazten digu. Entzun bai, baina ikusteko zaila da. Urdaibai Bird Centerreko arduradun batekin ikustea eta entzutea lortu dugu, badaezpada ere, dirua poltsikoan.

Tenperaturak 48 graduraino iritsi dira Malin eta Burkina Fasoko hegoaldean, eta gutxienez 102 pertsonaren heriotza eragin du.

Greenpeacek politika berdea eskatu du Euskadirako, eta, horretarako, 50 metro koadroko pankarta bat zabaldu du Bilboko Guggenheim Museoaren aurrean, ikurrinarekin eta "Politika berderik gabe etorkizuna grisa da" leloarekin.

2022an 33 milioi pertsona haien etxea eta herrialdea utzi behar izan zuten aldaketa klimatikoaren ondorioz. Fenomeno honi 'errefuxiatu klimatikoak' deritzogu. Eneko Axpek 'errefuxiatu klimatiko'en eraginei eta ondorioei buruz hitz egin digu.

1989ko lehortea inflexio-puntu izan zen uraren kudeaketan. Ordutik hona ura aurrezteko eta ur-galerak saihesteko lan handia egiten dute Ura partzurergoek eta udalek. Horietako batzuk ezagutu ditugu, apirilean Donostian egingo den uraren nazioarteko Water Loss kongresu handiaren atarian.

Larrialdi klimatikoak eragin nabarmena dauka itsasoko bizitzan. Hori dio AZTI euskal zentro teknologikoak egindako azken ikerketak.

Futuro Vegetal klimaren inguruko taldeak Guggenheimen aurkako ekintza egin du, Urdaibain museo berria eraikitzeko proiektuaren inguruan protestatzeko eta larrialdi klimatikoan erakundeei ardura eskatzeko.

Eneko Axpek baleek kliman duten eraginez hitz egin digu. "Baleek karbonoa harrapatzen dute eta hiltzen direnean gorpuak ozeanoaren ondora doaz, karbonoa mendeetan zehar atmosferatik kenduz", azaldu digu Eneko Axpek.