Kantauri itsasoa

"Ozeanoei buruzko sentsibilizazio" golardoa eman diote EITBko Albistegi Zerbitzuek ekoiztutako aldaketa klimatikoaren inguruko lanari, larunbat honetan Coruñan izandako ekitaldi batean.

Hasi da Kantauri itsasoan atungorriaren arrantza berreskuratzeko proiektua. Arraina gizentzeko Euskadiko lehen haztegiak izango dituen bi kaioletatik lehena itsaso zabalera eraman dute jada, eta operazioa berdina egingo da bigarrenarekin, aste honen amaieran edo datorrenaren hasieran.

Aztik euskal kostaldea kontrolatzen du. Horretarako, ekaitz eta korronteei aurre egiteko alerta sistemak erabiltzen ditu, eta epe luzera begira baliagarriak izan daitezkeen datuak biltzen ditu.

Itsasbeherak irudi hauek utzi dizkigu Deba, Zumaia eta Zarautz inguruetan. Aurreikuspenen arabera, marea oso bizia izango da, eta, beraz, itsasgoraren inguruan (17:41ean), mareek jotzen dituzten ohiko eremuetan, olatuak alde batera utzita.

Iraila-urria eta otsaila-martxoa dira marea biziak izateko arrisku gehieneko hilabeteak. Halere, baliteke urteko beste sasoi batean ere fenomeno hau gertatzea. Bestalde, marea hilak deiturikoak sortzen dira gure itsasoetan. Euskalmetek azaldu digu bien arteko aldea.

Marea biziek Bizkaiko Golkoa astinduko dute gaur hasi eta ostirala bitartean. Itsasgora altuak aurreikusten dira 17:00etatik 20:00etara, eta  5 metroko altuera izan dezakete. Abisu horia aktibatu dute asteazken eta ostegunerako, itsasaldeko arriskuagatik.

Aztiko, Valentziako Ozeanografikoko eta Kanaria Handiko Unibertsitateko zientzialariek osatutako talde bat lanean dabiltza, Mediterraneoko marrazo zuria arrisku kritikoan egonik, uste dutelako ohiko ibilbideak aldatu dituela eta Bizkaiko golkoko urak gurutzatzen hasi dela elikatzeko.

Aurten iaz garai honetan baino freskoxeago dago gure hondartzetako ura, bai datuen arabera bai bainularientzat ere. 2023ko ekainaren 30ean, 22,1 graduan zegoen ura Donostiako badian. Aurten, bi gradu gutxiago zituen egun berean.

Donostiako Aquariumean ohituta daude itsasoan gaixorik aurkitutako animaliak jaso eta zaintzen, baina aspaldi honetan harrituta daude zenbat "caretta-caretta" espezieko dortoka aurkitzen ari diren. Azken bi hilabeteotan bost jaso dituzte.

Itsaso zakarra izan zuten igandean Donostian jokatutako Euskadiko txapelketan. Traineruek lanak izan zituzten norabideari eusteko, eta ikuskizun ederra eskaini zuten.

Gaur Ozeanoen Nazioarteko Eguna da. Gutxienez oxigenoaren % 50 sortzen dute ozeanoek, eta giza jarduerak sortutako karbono dioxidoaren % 30 inguru xurgatzen dute, Nazio Batuen arabera.

Egiturak kaiko hormetara daude lotura, ez dute eraginik portuko trafikoan, eta floraren eta faunaren aniztasuna sustatzen dute. Ocean Ecoestructures enpresa katalanak garatutako teknologia paregabea da munduan.

Iaz 40 animalia agertu ziren euskal itsasertzean, horietatik 28 zetazeoak. Ikastaroan udaltzainek, sorosleek, surflariek… parte hartu dute. Garrantzitsuena 112 telefonora deitzea dela azaldu dute.

Poloetara bidaiak egiten dituen ontzi horretan, 131 bidaiari (ikerlariak eta turistak) eta 88 tripulatzaile doaz. Vilagarcia de Arousatik (Galizia) dator, eta 14:00ak arte egongo da Pasaiako badian. Bordelera abiatuko da ondoren.

EHUko ikerketa baten arabera, tenperatura igoeraren eraginez, gure kostaldeko makroalgak desagertzen ari dira. Ekosistemak sortzen dituzte makroalga horiek eta, ondorioz, desagertzeak kalte handia ekar lezake hainbat espezierentzat.

Maitena Yarzabalek arraindegian dituen arrain urdinak erakutsi dizkigu: Izokina, txitxarroa, antxoak eta atun gorria. Arrain zuriarekin dituzten ezberdintasunak, eta horien ezaugarri eta onurak zeintzuk diren azaldu dizkigu.

Donostiako alde zaharrean dago Kamal Ostreria. Itsaskiak eskaintzen dituzte, olagarroa, txirlak, ganbak, lanpernak… Baina ostrak dira beraien berezitasuna. Sasoi honetan, hiru barietate ezberdin dituzte (Fine de Claire, bereziak eta lauak), baina udan zazpi mota ere izan ohi dituzte.