Egia lehen tiroa egin aurretik da biktima nagusia. Gure burua baieztatzeko kontrarioa behar dugu. Parean ez badugu urrutiago joango gara bila. Gertatutakoak ez badigu kontakizuna borobiltzen, asmatu egingo dugu.
Berriro lehengaiak bihurtu dira lankidetzarako arrazoi eta aitzakia, gas eskasiak hankaz gora jarri lezakeelako oso denbora gutxian sendoa zirudien egitura ekonomikoa eta ongizate gizartea.
Mijail Gorbatxov lehendabizi, Elizabeth II.a erregina ondoren. Komunikabideetan bi heriotzek tarte zabalak izan dituzte, ordu gutxitan luzeak eta oparoak izan diren bi bizitzak laburbildu dizkigute. Baina parekotasunak hor amaitzen direla esan genezake.
Ukaezina da gaur egungo gazteek guk, orain agintzen eta erabakitzen dugunok, edo agindu eta erabakitzen dutenak aukeratzen ditugunok, eraiki edo eraitsitakoa bizi beharko dutela.
Ongizatearen gizartean, herritarrak ohitu dira askotariko iritziak adierazi eta jarrerak azaltzera, horrek guztiak apenas ondoriorik izan gabe. Baina, esandakoek erantzuna izan dezaten, benetan, kosteren bat ordaindu beharko genuke.
Terrorismo hitzaren erabilera asko zabaldu da azken urteetan, gertakizun bat definitzeko, edo etsaiaren edo arerioaren irudia zikintzeko. Baina nahasmena eta gezurra nagusi bilakatu diren momentu honetan, ezinezkoa bihurtu zaigu parean duguna finkatu eta mugatzea, benetan zer den zehaztea.
Pandemia garaian, eraginkortasunari buruzko eztabaida piztu zen. Batzuen iritziz, eraginkorragoak ziren boterea pertsona bakar baten, edo gutxi batzuen, esku zegoenean, erabakiak arinago hartzen zirelakoan. Orain, joera hori zabaltzen ari da, eta bada hori mundu osora hedatzeko arriskua.
Egun hauetan urte bat bete da Estatu Batuek Kabultik ihes egin zutenetik. Afganistan berriro bihurtu da geopolitikaren borroka leku, bertakoen oraina eta etorkizuna inori axola ez bazaio ere.
Inork ez ditu arma nuklearrak erabiliko, jakin badakielako bere burua suntsituko duela, gerra hau inork ezin duelako irabazi. Hori hala izanik, batez ere XX. mendean munduko potentzia nagusiak aurrez aurre izan direnean, erabat alda liteke arma nuklearra lortzen duenak galtzeko gutxi duen kasua.
Ez zirudien Ukrainako gerrak horrenbeste iraungo zuenik eta, momentuz, ez genituen apenas antzematen ustezko kalteak. Egunak aurrera egin ahala ohartu gara gerra hau ere beldurgarria dela, batez ere ukrainarrentzat, baina baita handik kanpo bere ondorioak jasaten hasi direnentzat ere.
Europako gobernuek eta herritarrok pentsatu dugu gerra iraganeko kontua zela, gure lurretan gaur egun ezinezkoa zela mendeetan zehar gure harremanak baldintzatu dituzten gatazka bortitzak berriro suspertzea. Halako batean, ia inork espero ez zuen leherketak amets lasaia amesgaizto bihurtu digu.
Melillako hesi aurrean gertatu den azken sarraskiak erantzun sutsuak eragin ditu alde guztietan; baina politika bateratua eta irizpide garbiak ez izatearen errua ez da politikoena bakarrik.
Nazio Batuen sorrerak erakutsi zigun indartsuenek eta irabazleek idazten dutela historia, beraiek ezartzen dituztela joko arauak, eta ez dituztela beste guztientzat onartutakoa bete nahi.
Edozer gauza esan daitekeela dirudi, eta horrek erasoen helburu direnei min handia egiteaz gain, harremanak eta eztabaida polarizatu egin ditu, muturrera eraman ditu, akordioak eta hurbiltasuna zailduz eta taldeak eta gizarteak apurtuz.
Gure politikariek, eta modu batera edo bestera besteen ordezkaritzaren ardura hartzen dutenek, jakin beharko lukete herritarrek agindutakoa, egindakoa eta azaldutakoa uztartuta egotea eskatzen dutela.
Ukrainako gerrak mereziko luke agian, ohiko albisteek baino arreta bereziagoa eta tratamendu egokiagoa. Informazioa behar dugunok nekatu eta aspertu egin gara; komunikabideek, aldiz, beste kontu batzuei heldu diete bizirik iraunarazten dituztenen arretari eusteko.
Helburuak eta bitartekoen arteko eztabaida gizakia bezain zaharra da, baina demokrazian helmuga bidea bezain garrantzitsua da, ezin baitira muga batzuk urratu.
Frantziako hauteskundeetako emaitzak aztertu dituzten aditu eta hedabide askoren iritziz, Macroni botoa eman diotenek, hoberik ez zegoelako aukeratu dute, baina ez dute presidentea maite. Ez dugu politiko bat aukeratzen, ordea, ederra, alaia edo maitagarria delako.
Gizakia gizaki denetik, migrazioak istilu eragile izan dira. Gai honetan gainera, demagogia egitea erraza da, herrialde askotako hauteskunde kanpainetan egiaztatu daitekeenez. Era berean ukaezina da, gure mugetatik kanpo datozenak hartu eta bertakotzeko aukerek muga jakina dutela.
Ukrainan, amaigabea uste genuen bake garaia amaitu zaigu Europan. Nazioarteko harremanak, azken 30 urteetan mugarik gabe garatu den globalizazioa deitu duguna, iragana bihurtu du gerra honek.
Soldadu errusiarrek Ukrainan egindako gehiegikeriak epaitzea eskatzen duten batzuek, ez dute Nazioarteko Auzitegian parte hartzea onartu. Estatu Batuek, Txinak, Errusiak, Indiak eta Israelek besteak beste, ez dute epaitegi horren zilegitasuna onartzen eta ez dute bere arau eta baldintzak betetzen.
Poloniak eta orohar Europar Batasuneko herrialde guztiek krisi honetan izandako jokabidea etorkizunerako eredu izan liteke, hemendik aurrera babes bila datozkigun errefuxiatuei eman beharreko tratuaren irudi eta ardatza. Zoritxarrez, ez dirudi hala izango denik.
Espainiako Gobernuko presidenteak hurbilekoak eta urrutikoak harritu dituen erabakia hartu du Mendebaldeko Sahararen etorkizunari buruz: azken 47 urteetan zehar Madrilen izan diren gobernu guztiek azaldu duten jarrera hautsi eta Sahara Marokoren zati edo lurra dela onartu du.
Ukrainarrek bakea berreskuratu nahi dute. Mendebaldeak leporaino iritsi zaigun egonezina baretu. Txinak eta Estatu Batuek ez omen dute gerrarik nahi. Errusiarren gehiengoa gerraren kontrakoa da, Putinen erabakiek oinarria badutela pentsatu arren.
Historian atzera eginez gero, beti aurkituko ditugu gure helburu eta aldarrikapenak zilegi bihurtuko dituzten arrazoiak. Putinek urteak egin ditu Historian atzera, orain hartu dituen erabakien zilegitasunaren oinarriak iragan horretan finkatzen dituela jakin dezagun.
Gaur egun bederatzi herrialdek dituzte suntsipen handiko armak, baina horietako bat bera ere ez da inoiz izan gerra galtzeko zorian edo herrialde gisa desagertzeko arriskupean.
Zerbaiten bezperan gaudela jakin badakigu, baina ez nolakoa izango den etorkizun hurbil hori. Lehen Mundu Gerraren bezperan, Europako herrialde guztiak itxuraz gerrarako prest zeuden, "Bake Armatua" deitu zitzaion garai hari, baina inork ez zuen gerrarik espero.
Europarrak. Gaur egun 27 kidez osatutako erakunde honetako legeek arautzen dute herri, herrialde eta eskualde guztietako bizimodua. Indarrean diren legeen % 70 inguruk Europar Batasunean dute sorrera, onerako eta txarrerako.
Hainbeste urte bizitzeak pertsonaren sufrimendua dakar, ingurukoekiko eta botikekiko mendekotasuna. Pertsonaren eta familiaren sufrimendu psikologikoa nabarmena da, zahar gehienek autonomia eta euren buruaren jabetza galtzen dutelako modu batera edo bestera.
Estatu Batuek Afganistango eta Irakeko gerretan izandako jokaerak, mendebaldeko demokraziaren oinarriak zulatu ditu. Helburuak lortu ahal izateko ontzat eman dituzte portaera oro, torturak eta epaiketarik gabeko hilketak.
Esan digute Saudi Arabiatik iritsitako diruak hemengo futbol xumeena babesteko eta indartzeko balioko duela eta Arabiara Superkopa eramateak aire freskoa sartzeko balio duela. Ez bata ez bestea ez dira egia, baina itxuraz inori ez zaio hori axola.
Espainian eta Europan, makroabeltegiei buruzko eztabaida suspertu da, Alberto Garzon ministroak egindako adierazpenen ondorioz. Edward Osborne biologoaren tesiekin alderatu du egileak.
Pandemiak eraginako ziurgabetasun honetan, zalantzarik gabe baieztatu dezakegun bakarra da, aurten ere milaka eta milaka pertsona saiatuko direla Europara iristen, euren jaioterrian ez dutena bilatzeko, beraientzat eta familiarentzat bizimodu hobea lortzeko ahaleginetan.
Arerioa, orain arte aurkaria zena, etsai bihurtu dute alderdiek. Ez da bakarrik boto kutxetan menderatu behar, bere ideologia eta ideiak suntsitu beharra dago eta ahal izanez gero bere itzala ezabatu.
Gaur egun, berriro, mundua bitan zatitzeko arriskupean gara, baina oraingo honetan borrokak ezberdina dirudi. Ekonomian ez dago zalantzarik Txina parez pareko lehian sar litekela AEBkin, baina ikusmin gehiago sortu du ideologikoa deitu dakiokeen norgehiagokak.