Eduardo Chillida

Eduardo Chillidak ilustratzaile eta bi dimentsioko ikonoen eratzaile gisa izandako ibilbidea islatzen duten 70 objektu baino gehiago biltzen ditu. Peio Aguirre da komisarioa, eta otsailaren 2ra arte bisitatu ahalko da Gasteizko museoan.

David Marto marrazkilariaren lehen librua da, Chillidaren ondarean oinarritutako road tripa da, gazteei zuzendua. Norma argitaletxeak argitaratu du, eta gaztelaniaz ere irakur daiteke. (musika: Alboka)

Artista handia Realeko atezain aritu zen, titular, 1942-43 denboraldian; hortaz, Gipuzkoako taldeak Eduardo Chillida omendu nahi izan du, jaio zenetik 100 urte eta taldean debuta egin zuenetik 82 urte betetzen direla baliatuta.

BBKateak ekimenaren baitan, Godofredo Ortega Muñoz (San Vicente de Alcántara, Badajoz, 1899-Madril, 1982) eta Eduardo Chillida (Donostia, 1924-2002) artisten 21 lan aukeratu ditu Javier González de Durana historialariak.

Lau metroko altuerako eta 18 tonako pieza hau BBVArena da, eta Chillidari eskatu zion, 1990ean, bankuaren egoitza nagusirako. 2018an, berriz, eraikineko obrak zirela eta, Chillida Lekura lekualdatu zuten, eta han egon da ikusgai ordutik.

Chillida Lekun batu dira, larunbatean, "Korner" egitasmoaren baitan, eta taldearen gaurkotasuna hizpide, Imanolen lana nabarmendu dute.

Irekiera ekitaldian Chillida familiak agintariak hartu ditu, tartean, baita Felipe VI.a erregea ere. Erakusketako piezak Telefonicaren bildumakoak dira, 80ko hamarkadakoak, eta sei hilabetez egongo dira ikusgai.

Erakusketak duela ehun urteko jaio zen eskultorearen piezen hautaketa bat jasotzen du, Telefonicaren ondarearen parte dena, eta sei hilabetez egongo da Zabalagan. Espainiar enpresak donostiar artistaren 41 pieza ditu.

Santu gisa irudikatu dute Eduardo Chillida Donostiako grafiti batean. LKN artistak egindako artelanean, eskultore donostiarrak baloi bat du, Realeko atezaina izan baitzen.

"Efemerideak" sailaren barruan, Correosek "Eduardo Chillidaren jaiotzaren 100 urte" izeneko zigilua atera du. Zigiluak 2,20 euroko posta-balioa du eta 116.000 tirada du.

Ate irekien asteburua eskainita ospatu du Eduardo Chillidaren museoak artista donostiarraren jaiotzaren mendeurrena. Gainera, zorioneko daude: Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina eman dio Espainiako Gobernuak aste honetan Chillida Lekuri.

Eduardo Chillida eskultoreaen famili osoa Haizearen Orrazian bildu da, artistaren jaiotzaren mendeurreneko ekitaldiei hasiera emateko. XX. mendeko euskal artearen protagonista nagusietako bat izan zen.

Eduardo Chillidaren bilobak aitona oroitu du Chillida-Leku museoan. Haren jaiotzaren mendeurrenean, bere lanaren eta figuraren inguruan sortu den giroarekin pozik eta harro agertu da familia.

2024ko urtarrilaren 10ean bete da mende bat Eduardo Chillida, Euskal Herriko artistarik esanguratsueneko bat jaio zela. Espazioarekin eta hutsarekin elkarrizketan eman zuen ia bizitza osoa. Donostiako Haizearen Orrazia da bere obrarik ezagunenetako bat.  

100 urte dira Eduardo Chillida donostiar eskultorea, XX. mendeko euskal artearen protagonista nagusietako bat, jaio zela. Haren obraren zertzelada batzuk bildu ditugu.

Eduardo Chillida da euskal artistarik unibertsalenetako bat; munduko hiri askotan ikus daitezke bere eskultura erraldoiak, izan altzairuzkoak edo hormigoizkoak. Kiroletik arkitekturara egin zuen salto, eta arkitekturatik artera. Urtarrilean 100 urte beteko dira jaio zenetik.

Artista donostiarrak 1966an sortu zuen taldea Amable Arias, Rafael Ruiz Balerdi, Nestor Basterretxea, Eduardo Chillida, Remigio Mendiburu, Jorge Oteiza eta Jose Luis Zumetarekin batera. Donibane Lohizuneko bere etxean hil da 91 urte zituela.

"Eduardo Chillida. Grabitazioak" erakusketa Austriako Krems hirian egongo da ikusgai irailaren 24ra arte.

Erakusketak "Gravitation" izena dauka eta 80 lanek osatzen dute. Bertan, marrazki linealak, gainazalarekin lotutako collageak, erliebean grabatutakoak edo paper gainean zintzilikatutako lanak ikusi daitezke. Eskultorearen familiarekin eta Chillida Leku museoarekin elkarlanean egin da erakusketa.

Arte Ederren Bilboko Museoak laga dio Chillidaren eskultura erraldoia Hernaniko museoari, eta 13 tonako pieza bertan egongo da ikusgai Bilboko arte espazioko lanek irauten duten bitartean.

"Topagunea IV" (1973) eskultura martxoaren 30etik aurrera egongo da ikusgai Hernaniko museoan urtebetez, Bilboko museoko lanak egiten dituzten bitartean.

Txillidaren eskultura bat da denetan obrarik garestiena, 3,7 milioi eurokoa. Hori, ez da momentuz erosi, bai ordea beste asko. Artea izaten da dirudunen babeslekua egonkortasun ekonomikorik ez dagoenean.

Guggenheim Museoak Eduardo Chillida donostiarraren "Besarkada XI" eta "Aholkua espazioari V" eskulturak jarri ditu bere kanpoko terrazan. Horretarako tamaina handiko bi garabi erabili behar izan dituzte.

Gaur betetzen dira 20 urte Eduardo Chillida, mundu osoan miresten den eskultorea eta dudarik gabe euskal artistarik handienetakoa hil zela. Chillida hil baino bi urte lehenago, 2000. urtean, ireki zen Chillida Leku, artistaren ondare eta izpirituaren gordelekua.

1924. urtean Donostian jaioa, arkitektura kasketak hasi zituen, baina berehala nabarmendu zen eskultore gisa Parisen. Gerora Euskal Herrira itzuli, eta XX. mendeko artistarik nabarmenetako bat bilakatu zen.