Astronomia

Txinak bere espazio programa berria iragarri du, eta datozen hamarkadetan Ilargia, Marte eta Jupiter esploratzeko asmoa du. Hurrengo misioak Ilargian izango direla aurreratu dute, ingurumenaren eta satelitearen poloko baliabideen esplorazioa.

Ipar Amerikako marrubi uzta biltzeko denboraldi laburratik dator izena, eta ez da ohikoa ilargia arrosa kolorez janztea.

Maiatzaren 3an Lurretik abiatu zen zunda joan den igandean ilargiratu zen Aitken-Hego Poloa arroan. Lagin-bilketa amaitu ondoren, lurreratze-moduluak Txinako bandera nazional bat zabaldu zuen lehen aldiz Ilargiaren ezkutuko aurpegian.

Boeingen lehen misio tripulatuaren jaurtiketa bertan behera geratu da aireratzeko lau minutu baino gutxiago falta zirenean. Dirudienez, jaurtiketa sekuentziadorearen atxikipen automatikoak eragin du arazoa.

Espainiako Estatuko hegoaldean, Galizian eta Portugalgo iparraldean izan da bart ikusgai. Portugalgo Babes Zibilaren arabera, litekeena da meteorito gisa erori izana Castro Daire inguruan, herrialdearen erdialdean. Almeriako Calar Altoko Behatoki Astronomikoak grabatutako irudiak.    

Zunda europarrak izarraren behe atmosferaren eta kanpo koroaren arteko trantsizioa grabatu zuen irailean, eta bertan ikus daiteke gas distiratsuenak, beroenak, osatzen duen koroa-goroldioa.

Satlantisek, lurra behatzeko teknologia aurreratuen hornitzaileak, arrakastaz jaurti du Horazio satelitea, dagoeneko zabalduta eta orbitan dagoena.

NASAk eta SpaceXek Nazioarteko Espazio Estaziora bidalitako zortzigarren misio komertziala Floridatik abiatu da igande honetan. Misioa hiru estatubatuarrek eta errusiar batek osatzen dute. Bi aldiz atzeratu zuten jaurtiketa, haizete bortitzengatik.

ULA enpresak Vulcan Centaur suziri berria jaurti du Floridatik, NASAren instrumentuz betetako Peregrine moduluarekin, Ilargiaren azalera aztertzeko. Peregrine izango da 50 urte baino gehiagoren buruan ilargira iritsi den lehen modulu estatubatuarra.

Ibilgailu propulsatzaileak "programatu gabeko desmuntatze arina" izan du, eta azkenean eztanda egin du. Kohete erraldoi hori jaurtitzeko bigarren saiakera izan da, apirilean ere kale egin ostean.

LUR-1 proiektua Added Value Solutions (AVS) enpresa ari da garatzen Arabako Parke Teknologikoan, duela hiru urtetik. Lurra behatzea eta argazkiak ateratzea izango du helburu.

Ikusmin handiaren erdian, Bennu asteroidearen laginak dituen NASAren kapsula 08:52an (14:52 GMT) lurreratu da Utahko basamortuan (Estatu Batuak), zazpi urteko bidaiari amaiera emanez. NASAk sare sozialetan partekatutako bideoa.

Urtero, pertseidak edo meteoro zaparrada izaten dira zeruan San Lorentzo egunaren bueltan. Aurten baldintzak onak dira, ilargiaren disdira ez baita oztopo izango. Hala ere, lainoek ikuskizunaz gozatzea eragotzi dezakete.

Pertseidak edo Done Laurendiren malkoak meteoro zaparrada bat dira, Swift Tuttle kometaren hondarretatik sortzen dena. Udan hilabetez ikus daitezke, baina jarduera handieneko gauak abuztuaren 11tik 13ra bitartekoak dira. Ilunetan edo argi-kutsadura gutxi duten lekuetan hobeto ikus daitezke.

Donostia International Fisic Center unibertsoari buruzko ikerketa-zentro puntakoa da, eta Donostian du egoitza. Sergio Contrerasek eta Sara Ortegak kosmosa ikertzeko erabiltzen duten superodenatzaileetako bat erakutsi digute, unibertsoetan ehunka galaxia simulatzeko gai dena.

James Webb espazio-teleskopioak irudi berri eta ikusgarri batekin ospatu du bere lehen urtea: Eguzkia bezalako izarren jaiotzaren lehen planoa.

Izar bati eta haren exoplanetari izenak jartzeko EHUko Zientzia Planetarioen taldeak egindako proposamena onartu du Nazioarteko Astronomia Batasunak. Aurrerantzean, Gliese 486 izarra "Gar" eta bere inguruko Gliese 486b exoplaneta "Su" izango dira.

Aireratzea aurreikusitakoa baino sei minutu beranduago gertatu da, kohetearen presurizazio arazo baten ondorioz, Texaseko Boca Chica hiriko Space Xen Starbasetik.

Gaurko eklipseak mistoa izatearen berezitasuna du: eraztun-itxurarekin hasi da, osora aldatu da eta amaitu baino pixka bat lehenago eraztun-itxura hartu du berriro. Mende honetan aurreikusitako 223 eguzki-eklipseetatik 7 baino ez dira mistoak.