Antxoak

Zazpi milioi kilo antxoa deskargatu dira orain arte euskal portuetan, iazko bikoitza.  Hala ere, Ondarroan ezin izan dute ezer saldu, kaxa faltagatik. Lonjan saldutako arraina geroz eta urrutiago doa eta ez dira garaiz bueltatzen.

Gaur goizean, adibidez, 330 tona antxoa ekarri dituzten 50 ontzi porturatu dira Getarian. Getariako Kofradiako lehendakaria pozik dago kantitatea esanguratsua delako eta onuragarria delako bai arrantzaleentzat bai kontsumitzaileentzat.

Atzo eta gaur antxoa asko sartu da euskal kostaldeko portuetan. Hondarribian, adibidez, gaur 300.000 kilo antxoa saldu dira. Berdelaren kanpaina, aldiz, ez da hain ona izaten ari.

Iritsi den antxoa apurra tamaina txikikoa da. Getariako portuan, adibidez, ontzi bakar batek lehorreratu du antxoa, eta lonjan kiloa 2,60 euro inguruan saldu da.

Ozeanoen berotzearekin eta bestelako ingurugiro baldintzekin lotu dute aldaketa hori. Baztertu egin dute, ordea, arrantza-presioaren eraginaren hipotesia. 1990etik 2021era arte egindako ikerketaren emaitzak 'Global Change Biology' aldizkari ospetsuan argitaratu dituzte.

Antxoa bolada oparoa ari da izaten, eta gaur, berriro ere, kopuru handitan sartu da. Ondarroako portuan, esaterako, gelditu gabe aritu dira.

Gipuzkoako Arrantzaleen Kofradien Presidentearen ustez "kuota handitu izana berri ona da, antxoa badagoela esan nahi duelako. Hala ere, gero arrantzatu egin behar dugu hori guztia", gaineratu du.

Kortseben prestaketan adituak ziren Erromatarrak. Italian kontserben industriak izugarrizko ospea zeukan, eta hori horrela izanda, industria hori hedatzea pentsatu zuten. XIX.mendean iritsi ziren kontserbak Euskal Herrira eta honi buruz asko daki Nardín Kontserbak-eko Mila Oliveri Olaizolak.

Getariako Maisor Antxoak lantegia eta denda gertutik ezagutu ditugu. Antxoak kontserban nola jartzen diren ezagutuko dugu Marijo Ucinen eskutik prozesu guztia ikusiz.

Positibotzat jo dute arrantzaleek aurtengoa, azken 3 asteetan tamaina handiko piezak arrantzatu dituztelako gainera.

Antxoa denboraldian gaudenez Getariako portura joan gara Kaximirona itsasontziko Moises Egaña arrantzalearekin antxoari buruzko xehetasunak jasotzeko.

Arrantza tresna tradizionalekin harrapatutakoa, bertakoa eta kalitatezkoa dela bermatuko du horrek.

Nerea Segura nutrizionistak antxoa freskoa erosteko hainbat gomendio eman ditu “Eztabaidan” saioan. Koloreari, tamainari eta azalak dituen formei erreparatu behar diogu.

Bizkaiko Elikagaien Bankuko kideek mila kilo antxoa jaso dituzte gaur Hondarribiko portutik.

Kostaldeko beste herri batzuetan azken egunotan gertatu den bezala, antxoak Donostiako Ondarreta hondartzara ere iritsi dira (Pako Kastellanosen irudiak).

Baxurako ontziek hegaluzearen kanpaina gaur hasiko dute. Antxoarena ohi baino lehenego amaitu dute prezio baxuengatik eta hegaluzearena aurreratzea erabaki dute.

Getariako portura 80 tona ekarri dituzte. Antxoa txikia, lonjan 50 zentimoan saldu da. Lonjan prezio barregarrian saldu ostean, arrandegietan 6 euroan saldu dela salatu dute.

Hasi da antxoa eta berdel kanpaina, eta haren hasieraz aritu da Eusebio Arantzamendi Ondarroako kofradiako presidentea Jon Gurrutxagarekin. Dioenez, 15.000 berdel kaxa inguru jaso dituzte gaur.

Gaur goizean 500 eta 600 kilo artean deskargatu dituzte Hondarribiko portuan. Martxoaren 1ean hasi zen antxoaren kanpaina.

Bioman kanpaina zientifikoaren arabera, biomasa 190.000 tonakoa da, espeziearen jasangarritasuna bermatzeko ezarritako gutxienekoa (21.000) baino nabarmen handiagoa.

Asier Gozategik elkartu ditu denak Orioko elkarte batean. Antxoak bi modutara prestatu dituzte, arrautzetan pasata eta baratxuriarekin frijituta, eta sukalderako duten afizioaz hitz egin dute.

Berdelaren kasuan bezala, euskal arrantzaleek antxoan ere euren kuota propio eskatzen dute euren kasara hobeto kudeatu ahal izateko.