Albiste faltsuak
Zuzenketa Eskubidea Arautzen duen Lege Organikoaren aurreproiektua gaur onartu du Ministroen Kontseiluak, eta sare sozialen erabiltzaile garrantzitsuez hitz egiten du, sare sozial batean 100.000 jarraitzaile baino gehiago dituzten edo sare sozialetan orotara 200.000 baino gehiago dituztenei buruz.
'The Guardian' eta 'La Vanguardia' egunkariek eta Alemaniako St. Pauli futbol taldeak, besteak beste, sare soziala utziko dutela iragarri dute. Aitzitik, Europako Batzordeak esan du Xen "aktibo" jarraituko duela.
Elon Musken sare soziala uzten duen Espainiako Estatuko lehen hedabidea da Kataluniako egunkaria, eta "The Guardian" britainiarrak atzo bertan hartutako erabakiaren ondotik dator.
Hondamendiak kaltetutako herritarrentzat donazioak eskatzen omen zituen, kriptotxanponen bidez. Herritar batek salatu du, iruzurra delakoan, eta horregatik itxi dute ataria.
EH Bilduk aurkeztutako proposamenak koalizio abertzalearen eta Sumarren legebiltzarkidearen babesa besterik ez du izan, eta, hortaz, atzera bota du Gasteizko Ganberak. 'Fake news' deiturikoen atzean egotea aurpegiratu diote elkarri.
"Desinformazioa eta gorroto diskurtsoak ingurune digitalean" izenburupean Save the Children erakundeak argitaratutako txostenaren arabera, bostetik batek ez du informazioa kontrastatzen albistea faltsua izan daitekeela uste arren.
Hedabideen gardentasuna, independentzia eta aniztasuna bermatzen lagunduko duten hainbat neurri jasoko dituzte, herritarrek egiazko informazioa jaso dezatela bermatzeko.
Metro Bilbaok ohar bat argitaratu du 'Barik garraio txartela' Facebookeko kontua ez dela ofiziala eta bertan garraio publikorako eskaintzen diren deskontuak faltsuak direla jakinarazteko.
Joan den astean X sare sozialarekin egin bezala, Bruselak errekerimendu formala helarazi die biei. Zerbitzu digitalen legearen baitan, albiste faltsuen kontra duten politika zein den jakin nahi du erakundeak.
Iruzurgileak etxeetara joaten dira herritarrei dirua eskatuz. Erakundeak gogorarazi duenez, Ukrainarentzako dohaintza ekonomikoak beren dohaintza-kanalen bidez egiten dira, inoiz ez eskudirutan.
Kanpainaren helburua da zibersegurtasunaren inguruko kontzientziazioa eta sentsibilizazioa sustatzea, haur eta nerabeen inklusioa, aniztasuna eta tolerantzia oinarri hartuta.
Adituek azaldu dute antigeno test bat ez dela baliozkoa fabrikatzaileak adierazitako baldintzetan eta lagin egokiarekin egiten ez bada.
Azken hilabetean sare sozialetan biderkatu egin dira 300 euroren truke pasaporte faltsuak eskaintzen dituzten mezuak.
WhatsApp bidez zabaldu den mezu batean emakume batek dioenez, Iberdrolako komertziala zela zioen pertsona bat bere kontu korronteko datuak eskuratzen ahalegindu da, bono sozialaren aitzakian. Iberdrolak jakinarazi duenez, ez du bono sozialari lotutako kanpainarik martxan.
Poliziak ez du salaketarik jaso, EITB Mediak baieztatu duenez. Ustezko albiste faltsuak egunak daramatza sare sozialetan.
Zibersegurtasuneko Institutu Nazionalak azaldu duenez, "antzeko kontsultaren bat izan da", non "erabiltzaileek ustez Gizarte Segurantzaren dei bat jasotzen dute" hirugarren dosiaren hitzordua eskaintzeko, baina WhatsAppen egiaztapen kodea lortzeko saiakera da.
Gizarte Segurantzaren identitatea ordezkatzen duten testu-mezuak bidali direla ohartarazi dute. Horietan, ustez covid-19aren txertoarekin lotutako egiaztapen-kode bat eskatzen da, baina WhatsAppek saioa beste gailu batetik hasi ahal izateko bidaltzen duen egiaztapen-kodea besterik ez da.
Biktimek jasotzen dituzten mezuetan ageri denez, itxuraz banku-konturen batekin arazoak izan dira eta esteka bat helarazten diete, datu pertsonalak eta pasahitzak lapurtzeko.
Txertoei buruz informazio faltsua zabaltzen duten bideo guztiak ezabatuko dituzte YouTubetik. Orain arte covid-19aren txertoari lotutakoak soilik kentzen zituzten.
Ez, ura ez dago kutsatuta, eta meteorologo batek ere ez du galdetu nola itzaltzen den sumendi bat. Sare sozialetan irakur daitezkeen hainbat desinformazio eta gezurrezko mezu aztertu ditugu.
Covid-19aren aurkako txertoek eta PCR probek ez dute kutsatzen grafenoa baliatuz, eta ez dute pazienteengan magnetismorik sortzen; adituek sare sozialetan eta WhatsApp-en dabiltzan hainbat mezuk diotena gezurtatu egin dute.
"Positibo faltsuak" ez dira posible Espainiako Elkarte Zientifiko Medikuen Federazioaren arabera. Antigorputz edo test serologikoen kasuan bai, positibo eman dezakete.
Sare sozialetan bolo-bolo dabilen mezu batek dio lau pertsona hil dituen serieko hiltzaile baten bila ari direla Nafarroan. Gezurra da.
Azken orduetan gezurrezko mezu bat zabaltzen ari da sare sozialetan. Bertan, adin tarte ezberdinentzako txertaketa egutegi bat agertzen da eta SMSa jasotzera itxarotea ez dela beharrezkoa esaten da.
Maldito Bulok gezurtatu egin du mezua, eta gutxienez 2018tik sarean zabaltzen ari dela baieztatu du.
Horren argudioek krisia eragin dute Euskadiko elkargo ofizialean, eta adierazpen instituzional bat ere bai, Madrilgo Erkidegoko auzitegietara joko dutela mehatxu eginez.
Twitterreko kontu ofizialean argitu duenez, "ez da egia" Durangoko, Zornotzako, Berrizko, Elorrioko eta Zaldibarko 100 herritar behar dituztenik "txertoak bota behar ez izateko".
Osakidetzak Brasilgo koronabirus aldaeraren 222 kasu zenbatu ditu orain arte, eta Hegoafrikako aldaeraren beste 54. Hala ere, Erresuma Batuko aldaerak nagusi izaten jarraitzen du.
"Txertoa jasotzeko deiaren zain dagoen 80 urtez gorako pertsonarik ezagutzen baduzue, 945 00 68 40 telefonora deituz hitzordua 24 edo 48 ordutan ematen dute", dio mezu faltsu batek.
Espainiako Tronbosi Elkarteak nabarmendu du ez dagoela 0 arriskurik sendagai bat hartzerako unean, eta beste farmako batzuek AstraZenecak baino albo-ondorio larri gehiago dituztela azpimarratu du.
Kontsumobideren arabera, biktimek jasotzen dituzten mezuetan pakete bat entregatzean edo banku-konturen batekin arazoak izan direla esaten da.
Irudia Twitter, WhatsApp eta Telegram sare sozialetan zabaldu dute. Txertoen aurkako zenbait 'adituk' zitokina ekaitza edo ADE fenomenoa bezalako hitzak erabiltzen dituzte euren tesiak defendatzeko.
Biktimen banku-datuak lortzeko, iruzurgileek enpresak ordezten dituzte SMS mezu laburren bidez. Erabiltzaileak aplikazio maltzurrak deskargatzera eramaten dituzten estekak izan ohi dituzte.
Maldito Bulok gezurtatu egin du, eta gogorarazi du gutxienez 2014tik dabilela mezu hori sarean.
Irudiak aldatu egin dituzte, eta "Lehen txertaketa masiboa" behar zuen lekuan, esaterako, "Lehen txortaketa masiboa" jarri dute, EITB Mediaren oker bat izan balitz moduan.
1 / 8 Hurrengoa
100.000 jarraitzaile baino gehiago dituzten influencerrak behartuta egongo dira albiste faltsuak gezurtatzera
Zenbait hedabidek, erakundek eta enpresak X utzi dute Musken sare sozialari buruzko eztabaida areagotuz
"La Vanguardia"k X sarean argitaratzeari utziko dio "desinformazioaren sarea" bilakatu delakoan
Espainiako Gobernuak ayudavalencia.es webgunea blokeatu du iruzur zantzuak atzemanda
Mehatxu berria Valentzian: borraskaren gaineko albiste faltsuak
Gezurrez eta albiste faltsuz lepo daude sareak, herritarren etsipen eta haserrea baliatuz onura atera nahi dutenek sustatuta.
Albiste faltsuen inguruko batzordea sortzea baztertu du Legebiltzarrak, taldeen arteko ika-mikaren ostean
EAEko adingabe gehienak telebistan eta sareetan informatzen dira; ia erdiek ez dute faltsua dena bereizten
Ministroen Kontseiluak astearte honetan onartuko du gezurren kontrako Erregenerazio Plana
Metro Bilbaok Barik txartel faltsuekin egindako iruzur baten berri eman du
EBk astebete eman die Meta eta Tik Tok enpresei gerrari buruzko desinformazioaren kontrako neurriak argitzeko
Sare sozialen ustezko anonimotasunak ez du inpunitatea bermatzen
Twitter, askotan, irain putzu beltza izan arren, inpunitatea ez dago bermatuta anonimotasunean ezkutatuta ere. Espainiar Estatuan azaroan izan zen lehen kondena "fake news"ak partekatzeagatik.
Zuhaitz Gurrutxagak Touring KEn jokatuko du
Jokalari elgoibartarrak duela hamarkada bat zintzilikatu zituen botak, baina futbolaren grina ez omen zaio sekula kendu, eta orain eskaintza mamitsu baten aurrean, itzultzea erabaki du. (Bideo hau abenduaren 28an egin zen, inozente egunean).
Ogiaren inguruko mitoak gezurtatu ditugu, Naroa Kajarabille nutrizionistaren eskutik
Benetan loditzen al du ogiak? Zer punturaino da garrantzitsua dieta osasuntsu batean? Egia da ogi integralak zuriak baino kaloria gutxiago dituela? Zalantza horiek argitu dizkigu, besteak beste, Naroa Kajarabille elikaduran espezializatutako biologo eta EHUko irakasleak, Ogiaren Munduko Egunean.
Gurutze Gorriak ohartarazi du iruzur egiten ari direla bere izena erabiliz dirua eskatuz Ukrainarentzat
Sare sozialen erabilera arduratsua sustatzeko kanpaina jarri du martxan Zibersegurtasun Euskal Zentroak
Ez, ez da egia laranja-zukua edo txorrotatik ura botata test antigenoek positibo ematen dutela
Covid ziurtagiriaren inguruko iruzurrak nabarmen ugaritu dira Telegramen eta WhatsAppen
Iberdrola ordezkatuz bankuko datuak lapurtzeko telefono bidezko iruzur batez ohartarazi dute
Barakaldon adingabeak bahitzen saiatu direla ohartarazten duen bulo bat gezurtatu du Ertzaintzak
Hirugarren dosiaren aitzakiarekin Osasun Ministerioaren itxurak egiten dituzte mugikorra hackeatzeko
WhatsApp bahitzeko azken saiakerak covid-19aren aurkako txertoaren hirugarren dosiarekin lotura dauka
Datuak lapurtzeko birusa duten SMSak bidaltzen ari direla ohartarazi dute bankuek
YouTubek txertoen aurkako bideo guztiak debekatu ditu
La Palmako sumendiaren gaineko hainbat bulo gezurtatu ditugu
Magnetizatu egiten al dute txertoek eta PCR probek grafenoagatik? Ez, mezu biral batzuek hala badiote ere
Eman al daiteke positibo PCR proban txertoa jarri ondoren?
Ez, ez dago serieko hiltzailerik Nafarroan
Txertaketa egutegiarekin mezu faltsua zabaltzen ari dela ohartarazi du Osakidetzak
WhatsApp ez da ordaindu beharko eta logoa ez da urdin jarriko 10 mezu bidaliz gero
Egiaren aldeko Biologoak, diskurtso negazionistarekin bat egiten duen beste talde bat
Txertatzera deitzen duen mezu faltsu bat zabaltzen ari dela ohartarazi du Osakidetzak
Hegoafrikako aldaera nagusi dela dio audio batek informazio faltsuarekin
80 urtez gorakoak txertatzeko hitzordu azkarrak ematen ari direnik gezurtatu dute
Ibuprofenoa, parazetamola, aspirina... Sendagai guztiek dituzte albo-ondorioak
Datuak lapurtzeko birusa duten mezuak bidaltzen ari direla ohartarazi dute
Albiste faltsua: "Hilabete gutxi barru txertatuen % 30 hil egingo dira"
Noiz susmatu gure telefonoan birus bat instalatzen saiatzen ari direla?
Ez dizute 1.500 euro kobratuko 636634795 edo 693955444 zenbakira deia itzultzeagatik
Ugaritu egin dira sakelakoetara iristen diren mezu iruzurgileak azken boladan
Gehien zabaldu diren mezuek hartzaileak pakete bat jasotzeko duela aipatzen dute. Mezuak tentuz irakurtzea eta edozein estekatan ez sakatzea gomendatzen du Poliziak.
Ez, ez da egia ETB1eko "Ahoz Aho" saioak "txortaketa" hitza erabili duela
1 / 8 Hurrengoa
EITB TALDEA
'inFORMAZIOA' kanpaina
0:45
EiTBk 'inFORMAZIOA' kanpaina jarri du abian gezurrezko albisteen kontra
EiTB
EiTBko komunikatzaileek egiazko eta gezurrezko albisteen artean bereizten erakusten jardungo dira. Gainera, EiTBk albiste faltsuak identifikatzeko jarraibideak argitaratu ditu dekalogo formatoan.
Erlazionatutako edukiak:
-
Ezagutu berri arraro eta bitxiak eitb.eus-en.
Gizartea
'InFormazioa' kanpaina
-
Albiste faltsuak sortzeko web batetik hartutako irudia
Interneten eta sare sozialetan albiste faltsuak antzemateko gida
eitb.eus
Oinarrizko jarraibide batzuk kontuan hartuta, erraz antzeman daiteke informazio faltsua, eta gu manipulatu edota alarma sortzen duen edukia geldiarazi.
Erlazionatutako edukiak:
-
Zer ari da pasatzen Munduko Osasun Erakundean (MOE) COVID-19arekin?
orain albiste
albisteak
PELICOT AUZIA
20 urteko kartzela ezarri diote Dominique Pelicot akusatu nagusiari, kargu guztiengatik errudun jo ostean
Erlazionatutako edukiak:
-
albisteak
Zientzia eta dibulgazioa
Gezurrak, negazionismoa eta zientzialariei erasoak
-
albisteak
EGURALDIA
Gurean da iragarritako eguraldi aldaketa: euria eta hotza nagusi hurrengo egunotan
-
albisteak
INDUSTRIA
Siemens Gamesak 430 langiletik 255era murriztu du lan-erregulazioko espedientearen eragina
-
albisteak
BSH Ezkirotzen itxiera
BSHri Eskirotzeko lantegia ixteko erabakian atzera egiteko eskatu diote langileek eta Nafarroako Gobernuak
-
Kirola
Estrategia
Alavesek kluba maila gorenean egonkortzeko proiektuaren hiru ildo nagusiak azaldu ditu
-
Kirola
Eurokopa
IDK Euskotrenek Charnay kanporatu du (73-66), gau magiko batean, eta Eurokopako final zortzirenetan da
-
Kirola
Estrategia
Alavesek kluba maila gorenean egonkortzeko proiektuaren hiru ildo nagusiak azaldu ditu
-
kultura
Izendapenak
"La infiltrada" filmak 13 izendapen lortu ditu Goya sarietarako
© EITB - 2024 - Pribatutasun Ataria - Lege Oharra - Cookien erabilera - Cookien konfigurazioa - Gardentasuna - Kontaktua - Web mapa