Euskara
'Euskara munduan' dokumentala
Iñigo Asensio: 'Euskararen herriaren mugak oso urrun daude'
Natxo Velez | eitb.eus
Iñigo Asensio komunikatzailea “Euskara Munduan” dokumentala filmatzen ari da, euskarak mundu zabalean duen presentziaren gainean. Abenduaren 3an estreinatuko da, ETB1en.
Bideoak (1)
Iñigo Asensio tolosar komunikatzailea (“Uyyyyy!”, “Anitzele”, Gaztea…) mundu zabalean han-hor-hemen dabil egunotan, lanez lepo, atzerrian bizi diren euskal hiztunen lekukotasunak jasotzen. “Euskara Munduan” dokumentalean bilduko ditu gogoeta eta kontakizunok, atzerrian bizi diren pertsona horiek euskararekin zer harreman duten erakusteko.
Asensioren hitzetan, “hizkuntzak norberaren eta herri baten nortasuna azaltzeko duen gaitasunari” begiratzen dion dokumentala abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean, estreinatuko da, ETB1en.
Zein da “Euskara Munduan” dokumentalaren ardatza?
Dokumentalaren oinarria hizkuntza bera da, euskara, munduan zehar duen presentzia eta indarrari erreparatuz. Euskararen herriaren mugak gure lurraldetik oso urrun daudela erakutsi nahi du, eta atzerrian bizi diren hainbat euskal hiztunen testigantzak biltzen ditu.
Euren migrazio arrazoiak ezagutu nahi ditugu eta, era berean, euskararekin duten harremana zein den aztertu.
Alderdi emozionalari heltzen dio kontakizunak, baita herriminari ere, eta hizkuntzak norberaren eta herri baten nortasuna azaltzeko duen gaitasuna erakusten duela esango nuke.
Zein izan da lanean agertzen diren pertsonak aukeratzeko irizpidea?
Ez da irizpide konkreturik izan, baina egia da ohiko estereotipoetatik urrundu nahi izan dugula, edo, behintzat, betiko istorio horietara ez mugatu. Latinoamerikaz haratago, artzainen istorio zoragarriez haratago, arrazoi ugari dira munduko hamaika txokotara euskal hiztunak eraman dituztenak, eta euren presentziak euskararen eta gure kulturaren ezagutza hedatzen du mapamundi osoan.
Zer bazterretan topatu dituzu beren lekukotasuna uzten duten pertsonak? Nola izan duzu haien berri?
Egia esateko, ia edonon aurki ditzakegu euskal hiztunak, baina ezin uka nezake leku guztiek ez zutela interes berbera guretzat. Kontrasteak aurkitu nahi genituen, ekonomikoak, sozialak, kulturalak... Eta migratzeko arrazoi ezberdinak erakutsi, fedea, krisialdiak, amodioa, lana...
Bost kontinentetan izango gara, Afrika, Asia, Europa, Amerika eta Ozeanian, adin ezberdineko euskal hiztunekin eta istorio ezberdinak dituzten pertsonekin.
Haien berri iturri ezberdinetatik izan dugu, bazterrak astinduz azken finean.
Zein istoriok hunkitu zaituzte?
Orokorrean konturatu naiz nire presentziak nostalgia modukoa pizten diela, batez ere, adineko euskaldunei. Kasu askotan, euskal hiztunik ez dute inguruan, eta hamarkadak daramatzate Euskal Herritik urrun. Elkarrizketa bat euskaraz egin behar dutela pentsatze hutsak urduri jartzen ditu. Euren euskara kaxkarra dela uste dute, segurtasun falta dute...
Baina pare bat egun pasatu ostean, barruan duten hizkuntza hori beldurrik eta lotsarik gabe agertzen da, ama hizkuntza, euskara ederra... Eta oroitzapenak ekartzen dizkie: haurtzaroa agertzen da euren memorian. Ez dakit nola azaldu, baina une benetan hunkigarriak dira.
Euskaldun zahar horiekin egoera goxoenak bizi izan ditut, neurri batean proiektuan parte hartzean euren alderik xamurrena ere agertzen delako.
Zer bide aurreikusten diozu lanari?
Bidea azkar doa. Grabazioa azaroaren 4an amaituko dut, Erroman. Orain Hong Kong inguruan nabil, hemendik Sydneyra noa... Eta edizio lan oinarrizkoenak aurreratzen hasiak dira nire lankideak, dokumentala abenduaren 3an izango baita ikusgai ETB1en.
Horixe izango da estreinua. Hortik aurrera, kultur etxe eta ikastetxeetan proiekzio eta hitzaldiak emateko asmoa dugu, eta, era berean, soziolinguistika eta antropologia jaialdiren batean filma aurkeztea pentsatzen ari gara.
Pausoz pauso joan beharko dugu. Emaitza ikusi, aurrekontu oso xumea duen proiektua baita, eta horren arabera erabaki zein bide har dezakeen telebistatik haratago.
