2019ko hasieran status berriaren inguruko galdeketa egitea planteatu du EH Bilduk

Euskadiri eskumen gehiago ematen dizkion eta Estatuaren eskuduntzak mugatzen dituen status politiko berria proposatu du EH Bilduk. Horretarako, datorren urteko hasieran galdeketa “ez lotesle” batean herritarrek bozkatzea planteatu du koalizioak.

Gernikako Estatutua erreformatzeko formulak aztertzeko sortu zuten lantaldea gaur bildu da, Eusko Legebiltzarrean. Talde politiko bakoitzak oinarrizko proposamen bat aurkeztu du.

Aldez aurretik finkatutako mugarik gabe “Euskal Herriaren” erabakitzeko eskubidea “gauzatzeko” prozedura bat eskatu du EH Bilduk.

Kronograma

Koalizioak kronograma bat aurkeztu du: 2018ko lehen seihilekoan herritarren eta alderdien arteko partaidetza prozesu bat; ondoren alderdien arteko eztabaida testu proposamen bat osatzeko (uztailetik irailera), eta udazkenean aditu talde batek testuari forma emango lioke.

Horrela, udazkenean Eusko Legebiltzarrak status berria bozkatuko luke, eta onartuko balu, herri-galdeketa 2019aren hasierarako deituko litzateke.

Estatutua erreformatzeko egungo prozedurak “mota honetako galdeketa bat aurreikusten” ez duela onartu du EH Bilduk, “baina eragozten duen debeku argi eta garbirik ez dago”.

Status berria berretsi ondoren, “Estatuarekin negoziazio eta akordiorako” fase bat zabalduko litzateke, Diputatuen Kongresuan eta Senatuan Lege Organiko bidez onartzeko, Kontzertu Ekonomikoaren antzera.

Prozesua beste erreferendum batekin bukatuko litzateke, oraingoan, “juridikoki loteslea”, herritarrek status berria berresteko.

Izaera "konfederala"

Status berriak Euskadiri izaera “konfederala” ematea nahi du EH Bilduk, “Espainiaren, EBren eta nazioartearen baldintza beretan egoteko”. Horrela, EAEren “foru-baimena eguneratu” nahi du koalizioak, Estatuak erkidegoan duen esku-hartzea “mugatzeko”, eta horrela “legez kanpoko esku-sartze ez-legitimoak” saihesteko.

Koalizioaren ahotan, “Euskal Estatu Erkidegoaren” eta Espainiaren arteko harremana batzorde paritario batean garatu behar da, “aldebiko harreman eraginkorra” izateko.

EH Bilduren hitzetan, “Euskal Herriko lurraldeen (Euskadi, Nafarroa eta Ipar Euskal Herria) arteko lankidetzarako egitura berriak sortzeko” atea zabaldu behar du status berriak. Egitura berri horiek “lurralde bakoitzeko herritarrek erreferendumean berretsi behar dituzte”, erantsi du.

Bestalde, Trebiñu (Gaztela eta Leon) eta Villaverde Turtzioz (Kantabria) Euskadin barneratzea planteatu du EH Bilduren proposamenak.