Felipe Etxebarria
ANALISIA
30 urte geroago, bi Alemanien arteko arrakala ez da desagertu
FELIPE ETXEBARRIA
Xenofobia da Alemaniako Errepublika Demokratikoa zenaren arazo larrienetarikoa.
Arazoaren 9an Berlingo harresia erori zela 30 urte bete arren, eta bateratzea handik urtebetera etorri bazen ere, Alemaniako Errepublika Demokratikoa zenaren eta beste Alemaniaren arteko aldeak oso nabariak dira arlo ekonomikoan, baina baita arlo politikoan ere.
Arrakala ekonomikoa
Aurrerapenak nabarmenak izan dira, baina produktibitate maila eta batez besteko soldatak % 20 txikiagoak dira oraindik ekialdeko estatuetan. Azken 3 hamarkadetan gobernu federalak 2 bilioi euro inbertitu ditu horietan, baina horrek ez du konpondu herrialde horretako bi aldeen arteko arrakala.
Alemaniako 500 enpresa nagusien arteko gehienek (% 93) Errepublika Federaleko mendebaldean dute beren egoitza. Batzuen iritziz, enpresek enpleguei eusteko laguntza publikoak jaso izanak horiek produktibitate txikiagoa izatea eragin du.
Soldatak % 20 txikiagoak dira oraindik Alemaniako Errepublika Demokratikoa izan zen aldean (Berlin alde batera utzita). Gainera, arrakala are handiagoa da Alemania ekialdeko eta mendebaldeko hiriak alderatuz gero, aldea txikiagoa baita nekazaritza eremuetan. Ongi prestatutako milaka eta milaka gaztek mendebaldera alde egin izanak lagundu egin du Alemania komunista izan zen aldean langile kualifikatuak aurkitzeko zailtasunak izateko.
Alde politikoak
Alemaniako Errepublika Demokratikoa zenean gora egin dute mugimendu populista xenofoboek eta eskuin muturrekoek, Pegida eta AfD (Alemaniarako Alternativa) modukoek. Fenomeno hori ekialdean bakarrik gertatu da, bertan atzerritarren kopurua mendebaldean baino askoz txikiagoa bada ere. Ekialdeko 5 estatu federatuen parlamentuetako hirutan AfD bigarren indar politikoa da, alderdi tradizional batzuen aurretik.
Alemaniako Errepublika Demokratikoa zena arriskutsuagoa da errefuxiatuentzat
Ikerketa baten arabera, atzerriko errefuxiatu batek eraso arrazista bat jasateko duen arriskua hamar aldiz handiago da Alemania ekialdean. 2013 eta 2015a bitartean 1.000 eraso xenofobo baino gehiago izan ziren.
Alde arriskutsuena txekiar mugatik hurbil dago. 2015ean, 100.000 biztanleko 10 eraso izan ziren. Eraso arrazista gehien jasaten dituzten eremuak sobietarren menpean izan zen alde komunistan gertatu ziren, oso atzerritar gutxi dauden inguru batean. Alemania osoan eraso gutxien zenbatu dituzten 118 barrutietako gehienak mendebaldean daude. Lau bakarrik daude ekialdean.
Beraz, xenofobia da Alemaniako Errepublika Demokratikoa zenaren arazo larrienetarikoa. Arrazoi historikoak, soziokulturalak, heziketa mailakoak eta, batez ere, ekonomikoak daude horren atzean. Baina deigarria da alde historikoa; AfD alderdiak gora egin du 1933an naziek botoak jaso zituzten eta 1955ean gerraren ondorioz galdutako eskualdeetatik (Silesia, Mendebaldeko Prusia eta Sudeteak) Alemanian erbesteratuak hartu zituzten herrialdeetan. Mendebaldean ez bezala, erregimen komunistak nazismoaren aurka kanpaina pedagogikorik egin ez izana ere egon daiteke horren atzean.
