Wikileaksek AEBetako diplomaziaren sekretuak zabaldu ditu

Azken hilabeteetan, Wikileaksek bi filtrazio garrantzitsu egin ditu. Batetik, Afganistaneko gerrari buruzko dokumentuak aireratu ditu eta, bestetik, Irakekoak. Azken horiek, gainera, AEBak egoera larrian utzi ditu nazioartean.

Hori dela eta, Hillary Clinton Estatu idazkariak kanpaina diplomatikoa egin du azken egunetan eta hainbat gobernu argitaratuko den informazioaren arriskuaz ohartarazi ditu. Kaleratu diren dokumentuen arabera, Estatu Departamentuak AEBen aliatuei buruzko informazioa jasotzeko espioitza lanak egitea agindu zien bere diplomazialariei, baita espioitza debekatua dagoen Nazio Batuetan ere.

Espiatu nahi zituzten agintarien artean Ban Ki-moon NBEko idazkari nagusia eta Segurtasun Kontseiluko beste hainbat kide egonkor daude. Informazio pertsonala eskuratzeaz gain (kreditu txartelak, lan-ordutegiak...), AEBetako Estatu Departamentuak informazio biometrikoa ere lortu nahi zuen. Ekialde Ertaineko eta Hego Amerikako hainbat politikarirekin ere berdina egin zuten; Paraguaiko 2008ko hauteskundeetako hautagaiekin, esaterako.

Filtratutako dokumentuek AEBek Guantanamoko presoak beste herrialde batzuetara bidaltzeko tratuan aritu zirela erakutsi dute. Esloveniako Gobernuari presoetako bat onartuz gero, Barack Obamaren bisita izango zutela esan zioten, eta Kiribatiri, berriz, preso batzuk jasotzearen truke milioika dolar eskaini zizkioten.

Dokumentu gehienek azken hiru eta bost urte arteko informazioa biltzen duten arren, mezu historikoak ere aipatzen dituzte. 1989an, Manuel Noriega jenerala Gobernutik kentzeko diplomazialari estatubatuar batek Panama Hirian egindako gogoetak bildu dituzte, adibidez. Dokumentuetako batzuk oraindik ere oso arriskutsuak diren hainbat arazorekin erlazionatuta daude.

The New York Times egunkariaren arabera, arazo ekonomikoek eta trantsizio politikoak Ipar Korea gelditzen badute, AEBek eta Hego Koreak bateratutako Korea bati buruz hitz egin dutela baieztatzen dute mezu diplomatiko batzuek. Bestalde, 2007tik Ameriketako Estatu Batuek orain arte emaitzarik eman ez duen ahalegin sekretu bat egin omen dute Pakistango erreaktore nuklear batetik uranioa ateratzeko; izan ere, uranio hori bonba nuklear bat egiteko erabil dezaketela uste dute Washingtonen.

Beste mezu batzuetan, Afganistango Gobernuaren ustezko ustelkeria, Txinak Googleri egindako eraso zibernetikoa eta Al Qaeda bezalako talde estremistei saudiarabiar batzuek egindako ekarpenak aipatzen dira.

Filtrazioen beste alde interesgarri bat AEBek nazioarteko beste agintari batzuei buruz duten iritzia da. Putini dagokionez, politikari autoritarioa eta matxista dela esan dute. Horrek Silvio Berlusconi Italiako buruarekin duen harreman ona azalduko luke. Bien artean "erlazio estua" dagoela diote mezuek eta harreman horren baitan "opari ikusgarriak" izan direla. Informazioa eskuratu duen beste egunkarietako batek, El Pais egunkariak, energia kontratuak aipatu ditu. Filtrazioek Berlusconiren "festa basatiak" ere aipatzen dituzte eta Italiako lehen ministroak Washingtonen pizten duen mesfidantza agerian uzten dute. Angela Merkel kantzilerra, berriz, "arriskuak ekiditen dituen eta sormen gutxiko emakumea da", mezuetan jasotakoaren arabera. "Indarren oreka ikusi arte, atzealdean gelditzea nahiago duen politikaria da", gaineratu dute. Horrez gain, mezuen arabera, Muamar Gadafik botoxa erabiltzen du eta, diplomazialari estatubatuarren arabera, hipokondriakoa da.

Wikileaksek gaur bertan argitaratu behar zuen informazio hori guztia bere atarian, baina "eraso informatiko" batengatik, ezin izan dute horrela egin. Hala ere, Wikileaksek informazioa nazioarteko bost egunkaritara bidali zuen: El Pais (Espainia), The Guardian (Britainia Handia), Le Monde (Frantzia) eta Die Spiegel (Alemania). Etxe Zuriak informazio horren filtrazioa "arriskutsua eta ausartegia" dela esan du, eta dokumentuak "lapurtu" egin dituztela salatu du.