Halley kometaren hondarrak Lurretik gertu igaroko dira gaur gauean

1P/Halley kometak Eguzkitik gertu igarotzean utzi zituen hauts hodeia eta harri zati txikiak Lurreko atmosferan sartuko dira gaur gauean, Eta-Akuaridak meteoro-euria sortuz. Meteoro-euri horrek urtero izaten du bere jarduera nagusia apirilaren 19tik maiatzaren 28ra bitartean.

Kanarietako Astrofisika Institutuak (IAC) azaldu duenez, ozar-izarrak ikuskizun ederra dira, eta kometa edo asteroide zati txikiek gure planetako atmosferarekin talka egitearen ondorioz gertatzen dira. Ezagunenak Pertseidak (abuztua), Geminidak (abendua) eta Kuadrantidak (urtarrila) dira, baina urtero 40 ozar-izarretik gora izaten dira.

Eta-Akuaridak 1P/Halley kometa famatutik askatutako zati txikiek eragiten dituzte, 76 urtean behin Eguzkiari bira osoa ematen dion eta Lurretik gertu azken aldiz 1986an igaro zen kometatik askatutakoek. Meteoroak sortzen diren puntuaren ondorioz, hego hemisferioan kokatutako behatzaileek ikusiko dituzte izar iheskor horiek ondoen. Ipar hemisferioan, egunsentia izan baino lehen izango da behaketarako unerik onena.

Meteoro-euria dela eta, maiatzaren 5ean, Zientzia eta Teknologiarako Espainiako Fundazioaren "Zeruko Soinuak" herritarren zientzia-proiektuak hainbat jarduera eta hitzaldi antolatu ditu. Gainera, sky-live.tv kanalak, Energy Efficiency Laboratories (EELabs) proiektuaren laguntzarekin (IACk koordinatuta), zuzenean eskainiko du astronomia ekitaldia Teideko Behatokitik maiatzaren 6an, egunsentian, 06:45ean.

Ekitaldian, Enrique Perez Montero CSICeko zientzialari eta astronomiari buruzko dibulgatzailearen laguntza izango dute. "El Universo en Palabra" ekimena aurkeztuko du, objektu astronomikoen irudien deskribapenak egiten dituena.

"Zeruko Soinuak" proiektua

"Zeruko Soinuak" proiektuaren helburua da herritar zientzia erabiltzea gorputz txiki horiei buruzko ezagutzak hobetzeko, ezaugarri orokorren arabera sailkatuz eta haien artean antzeko ereduak bilatuz, eta familia osoa meteoroen sailkapenean inplikatzea eta zeregin hori ikusmen-arazoak dituzten pertsonentzat eskuragarriago egitea.

Proiektua gauzatzeko diziplina anitzeko taldea sortu dute; Madrilgo Unibertsitate Politeknikoko ingeniariek, Kanarietako Astrofisika Institutuko astronomoek, Madrilgo Erkidegoko hezitzaileek eta Madrid Sur Astronomia Elkarteko zaleek osatzen dute.

Taldeak meteoroak erradiodetektatzeko estazio sare bat du. Izar iheskor gisa ezagutzen diren objektu horiek aztertzeko teknika berria da, egunean zehar meteoroen oihartzunak harrapatzea ahalbidetzen duena, euria edo lainoak, fenomenoaren ikusizko behaketa bat egiteko egokiak ez diren baldintzak, egon arren.

IACren arabera, proiektuaren bertsiorik berritzaileena txatbotak garatuz adimen artifiziala erabiltzean oinarritzen da. Horri esker, itsuek edo ikusteko zailtasunak dituzten pertsonek proiektuan parte hartu ahalko dute, ahots bidezko elkarrizketa bat jarraituz meteoroak entzun eta sailkatzeko gai izango baitira. Era berean, txatbot bat egongo da esperimentua haurrentzat irisgarriagoa eta erakargarriagoa egiteko; ez dute irakurtzen eta idazten jakin beharrik izango.