Psikologoek errituak proposatu dituzte hurbileko pertsonak galdu dituzten haurrentzat

Gutun bat idaztea anekdotekin, oroimen-kutxa bat sortzea edo etxeko txoko bat omenaldi bihurtzea, hildako maiteari omenaldia, non marrazkiak, argazkiak, loreak edo kandelak jar daitezkeen. Horiek dira psikologoek haurrei dolua eramaten laguntzeko proposatzen dituzten errituetako batzuk, COVID-19aren ondorioz senide bat galdu duelako eta ezin izan diotelako agur esan.

Gasteizko Udalak gomendio gida bat prestatu du haur eta nerabeei pertsona maitatu baten heriotzagatiko doluari aurre egiten laguntzeko, eta, bereziki, koronabirus bidez hil den eta azken agurra ematerik izan ez duten kasuetan.

Lan hau egin duen aditu taldeak adierazi duenez, hildakoari azken unean lagundu ezin izateak eragin ditzakeen erruduntasun sentimenduen aurrean, adingabeei azaldu behar zaie osasun-krisiak ezarritako mugek norberaren erantzukizuna gainditzen dutela.

Min hori arintzeko hainbat ekintza proposatzen dituzte, hala nola maite duen pertsonaren egunkari bat idaztea, haren izaerari, anekdotei, zaletasunei eta harekin bizitako une bereziei buruzko alderdiak jasoko dituena, etxean landare bat jartzea haren omenez, hari jabego bat edo abesti bat idaztea, edo puxikak mezuekin askatzea, adibidez.

Azaldu dute adingabeak familiaren doluaren partaide egin behar direla, okerra baita haurrak emozionalki hauskorrak direla pentsatzea eta haiekin gai mingarriei buruz hitz egiteak desorekatu egingo dituela.

Haien esanetan, egoera horietan haurrari eta nerabeari segurtasuna ematea "ez da sufrimendua estaltzea, baizik eta prozesu horretan laguntzea", eta gurasoen helburua izan behar da seme-alabek heriotza "iraunkorra" dela ulertzea, "ez dagoela atzera bueltarik".

Horregatik, "joan egin da", "beste leku batean dago", edo "zerura igo da" bezalako esamoldeak ez erabiltzea aholkatzen dute. Izan ere, hil den pertsona "ez da inoiz gehiago itzuliko", pertsona guztiak egunen batean hilko direlako, eta hori haurrei ulertarazi behar zaie, "larritasunik sortu gabe".

Gidak hurbileko baten heriotzaren albistea "maitatua eta gertukoa" den pertsona batek ematea adingabeei proposatzen du, eta ahalik eta lasterren ematea, haurrek beren sentimenduak adierazteko aukera izango duten "barneko" ingurunean eta beren bizitzetan ahalik eta aldaketa gutxien jasango dituztela hautemateko moduan.

Gainera, ez dela ona haurrari galera eragiten duen mina ezkutatzea uste dute, ez baititu babesten, baizik eta "bizitzak bere bidean jarriko dituen egoera mingarri edo traumatikoei aurre egiteko beharrezkoak diren trebetasunak garatzea galarazten die".

Hori bai, halako kasuetan komunikazioa ez egitea gehiegikeriaz proposatzen dute, "leherketa emozionalik gabe", eta haurren adinaren eta gaitasun kognitiboaren arabera, horiek "bereziki ahulak" baitira dolu prozesuen aurrean, oraindik ere "eraikitzen ari diren izakiak" direlako.